Sử chép, ngày Tân Hợi tháng 10 năm Kỷ dậu (19 – 11 - 1009), vua Lê Ngoạ Triều chết, hai ngày sau, ngày Quý Sửu (21 – 11 – 1009), Lý Công Uẩn được các quan lại, quý tộc, tướng lĩnh trong triều giúp đỡ “tự lập làm vua”, đóng đô ở Hoa Lư. Tháng Bảy năm Canh Tuất (tức trong khoảng từ 13/8/1010 đến 10/9/1010), vua dời đô ra Đại La, viết “Thiên đô chiếu” và đổi Đại La thành Thăng Long, mở ra trang sử mới cho đất nước.
Việc xác định chính xác ngày vua Lý Thái Tổ dời đô là không thể, vì không có ghi chép. Dời đô nhất định phải có làm lễ cáo với trời đất, nhưng lễ đó là ngày nào thì cũng không rõ. Việc dời đô có thể diễn ra cả tháng, hay vài tháng. Lấy khoảng thời gian trong tháng Bảy (âm) được sử sách ghi chép về hiện tượng dời đô là đúng nhất. Như vậy có nghĩa rằng nếu kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội thì chỉ có thể kỷ niệm trong khoảng thời gian từ ngày 13/8/2010 đến ngày 10/9/2010.
Lấy ngày nào để tiến hành đại lễ? Có mấy lựa chọn xảy ra, có thể chọn làm trước, làm trong và làm sau “tháng Bảy” ấy. Nhưng cần đáp ứng 2 yêu cầu, thứ nhất phải là “ngày lành tháng tốt” (kính nhờ liệt vị học giả tính giúp), thứ hai là phải gắn với một sự kiện lịch sử, văn hoá thiêng liêng nào đó cho thêm ý nghĩa. Riêng ý thứ hai này, tôi xin đề nghị mấy lựa chọn:
- Nếu làm trước, (tôi chưa thấy ngày nào thích hợp)
- Nếu làm trong, nên lấy ngày Quốc khánh nước Việt Nam dân chủ cộng hoà (nay là Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam) 02/ 9
- Nếu làm sau, nên lấy ngày Giải phóng Thủ đô 10/10
Riêng tôi xin lựa chọn ngày Quốc khánh Việt Nam 02/9/2010.
Không biết căn cứ vào đâu mà Nhà nước và Thành phố Hà Nội lại quyết định tiến hành Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội vào ngày 01/10/2010? (Hãy xem các thông báo của chính quyền và đồng hồ đếm ngược tại Bờ Hồ). Ngày này chỉ thấy có một sự kiện đáng chú ý là Quốc khánh nước cộng hoà nhân dân Trung Hoa.
Điều này tôi chưa được rõ.
Kính đề nghị liệt vị chức sắc chính quyền, liệt vị học giả chỉ bảo giúp.
HC
HC