Sẽ không còn những cán bộ lãnh đạo chỉ biết ra rả rao giảng đạo đức mà hành động khác hẳn? Đó là kì vọng lớn của nhân dân.

Tư tưởng nêu gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh có thể gói gọn trong câu nói sau đây của Người: “Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”. “Tấm gương sống” theo Người là sự hội tụ trong mỗi cán bộ, đảng viên những phẩm chất đạo đức tư cách và việc làm vì nước vì dân.

Người nhấn mạnh, muốn nêu gương thì phải “thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư”.

Người cho rằng “Trước mặt quần chúng, không phải ta cứ viết lên trán chữ “cộng sản” mà ta được họ yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức”.

Nguyên tắc trước hết của việc nêu gương, theo Người, là “nói đi đôi với làm”. Đây là nguyên tắc cực kì quan trọng, bởi gương chỉ sáng và phát huy tác dụng qua hành động, việc làm cụ thể. Người cách mạng không thể “ăn đi trước, lội nước theo sau”.

Hơn ai hết, Hồ Chí Minh luôn tự nêu gương, cũng là cách thực hiện nguyên tắc “nói đi đôi với làm” của Người.

Ở cương vị Chủ tịch nước nhưng Người vẫn sống một cuộc đời thanh bạch, giản dị và gần gũi với nhân dân. “Mong manh áo vải hồn muôn trượng”, nhà thơ Tố Hữu đã viết về Người như thế.

Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam độc lập ra đời trong thế “ngàn cân treo sợi tóc”, vừa phải đối mặt với “thù trong, giặc ngoài” vừa bị nạn đói hoành hành, ngân khố cạn kiệt. Trong hoàn cảnh cực kỳ khó khăn ấy, Hồ Chí Minh đã ra lời kêu gọi nhân dân cả nước “diệt giặc đói” và Người gương mẫu thực hiện trước: Cứ mười ngày nhịn ăn một bữa, mỗi tháng nhịn ba bữa.

Hào Vũ là “dân” A.6 ngày nào vừa gửi cho tôi tiểu thuyết “Mảnh khăn trắn muốt” (2 tập – Nxb Quân đội Nhân dân, 2018). A.6 là mật danh của Văn nghệ Miền (thuộc Cục Chính trị Quân Giải phóng miền Nam) thời kỳ Kháng chiến chống Mỹ - nơi những gương mặt thành danh như: Trọng Ân, Doản Sáu, Văn Lê, Chí Thiện, Trần Ninh Hồ, Trần Mạnh Hảo, Phùng Khắc Bắc, Thái Vượng, Lê Văn Vọng, Xuân An, Trùng Khánh, Hào Vũ, Nguyên Nam, Nguyễn Ngọc Mộc, Hoàng Đình Quang, Vũ Hòa…từng có mặt và “tu nghiệp”một thời !

Tiểu thuyết “ Mảnh khăn trắng muốt” là tiểu thuyết viết về chiến tranh và người lính. Cụ thể hơn, viết về chiến tranh thời chống Mỹ và người lính Cụ Hồ những ngày chưa xa. Bối cảnh chiến trường mà tiểu thuyết đề cập tới, theo tôi hình như rất ít được nhắc đến trong sáng tác (kẻ cả sáng tác của những nhà văn áo lính từng viết về đề tài chiến tranh những năm qua). Đó là thời điểm lực lượng ta bị “đánh bật” lên mãi vùng giáp ranh Việt Nam – Cămpuchia. Họ vừa phải chiến đấu để bảo tồn lực lượng, vừa có trách nhiệm tránh cho người dân hai bên biên giới những thiệt hại tổn thất. Lực lượng ta lúc đó được người dân hai nước Việt Nam và cả Cămpuchia cưu mang, giúp đỡ rất nhiều, nhất là về chỗ trú chân và lương thực, thực phẩm, thuốc men. Vào thời điểm ấy mọi ngả đường tiếp tế của ta đều bị đối phương phong tỏa. Có thời gian cả một trung đoàn phải rút sang nước bạn vì không đủ cả súng đạn để chiến đấu. Đạn cho súng AK , chỉ được phép bắn phát một chứ không được bắn liên thanh. Đan B.40 để bắn xe tăng càng hiếm hơn…