Nguyễn Nguyên

“Quê nhà xa lắc, xa lơ đó”

(Hành Phương Nam - Nguyễn Bính)

Thi tập “Người tha hương” vừa được xuất bản năm 2024 của Khuất Bình Nguyên đụng chạm đến vấn đề đau nóng của con người đương đại. Có lẽ chưa từng có thời điểm nào trên quả đất này người tha hương lại nhiều đến thế như hôm nay.

+

Tha hương vốn là câu chuyện thường tình theo lẽ tự nhiên. Ngôi nhà, quê hương làm sao đủ không gian để người người nhà nhà sinh tồn đời đời kiếp kiếp. Rời quê hương đến với những miền đất nhiều cơ hội sinh kế, phát triển là con đường phải bước của mỗi cuộc đời. Khuất Bình Nguyên làm sao ngoại lệ. Có điều anh được quyền chủ động tha hương.

“Về làng mở cổng làng ra/Bao nhiêu xưa cũ nhà nhà trăng trăng”; “Lênh đênh vô định tháng ngày/Sông xưa sóng vỗ đầy hoàng hôn”; “Tôi heo may giữa phong trần/Ngổn ngang lối cũ bước gần bước xa”(Giọt chiều).

Xem tiếp

(Phát biểu của nhà văn Nguyên Ngọc tại Hội nghị chuẩn bị Nghị quyết về trí thức do Ban Bí thư Trung ương Đảng triệu tập, năm 2008, được đăng lại trong tập sách “Dọc đường” do Nhã Nam và NXB Phụ nữ Việt Nam ấn hành)

Bản chất của người trí thức là luôn đặt lại vấn đề, không bao giờ bằng lòng với những cái đã có sẵn, đã ổn định, đã được coi là xong xuôi, ngay cả trong chính anh ta.

Chắc chắn nhiều vị sẽ phát biểu về nhiều khía cạnh khác nhau của vấn đề rộng lớn này. Tôi chỉ xin chọn nói về một số khía cạnh sau đây, theo tôi là quan trọng. Và xin nói với tinh thần thẳng thắn như đã được kêu gọi.

Xem tiếp

1. Xin bàn trước hết một “Chuyện đã rồi”.

Trong lúc chuyện sáp nhập tỉnh, xã và đặt tên địa phương sẽ sáp nhập đang được bàn thảo sôi nổi trên nhiều trang báo và mạng xã hội, tôi xin nhắc “chuyện đã rồi” – một cái tên đã đặt không thỏa đáng, cần phải xem lại. Và quan trọng hơn, là “bài học” từ một cái tên đã bị đặt một cách vội vàng, thiếu cân nhắc.

Đó là việc nhập bộ Giao thông và Xây dựng, nhưng BỎ TÊN GIAO THÔNG! Tôi không rõ việc này đã hỏi ý kiến những ai; nhưng theo tôi thì đó là một quyết định chưa “thấu lý đạt tình”. Không thể vin cớ ngành giao thông cũng làm việc xây các công trình như ngành xây dựng mà bỏ tên giao thông. Không phải vì tôi “xuất thân” từ ngành giao thông, từng chiến đấu trên những trọng điểm ác liệt nhất dưới chân đèo Mụ Giạ và Quảng Bình từ 60 năm trước mà nêu vấn đề này. Người dân Việt Nam ai cũng biết, ngành giao thông không chỉ có truyền thống lâu đời, mà quan trọng hơn nó là mạch máu quốc gia; hơn nữa, nói đến GIAO THÔNG là gắn với CON ĐƯỜNG – hình ảnh có giá trị tinh thần và tư tưởng. Đặc biệt, trong hai cuộc kháng chiến, thì ngành giao thông có vị trí cực kỳ quan trọng – có thể nói, không có hệ thống đường Trường Sơn thi không có mùa xuân đại thắng 1975. Biết bao nhiêu là xương máu đã đổ trên những con đường, dòng sông, bãi biển suốt chiều dài đất nước!!! Vậy mà tên GIAO THÔNG đã bị gạch bỏ!

Xem tiếp