Tô Hoàng


( Đọc “ Rừng hẹn “ - Tiểu thuyết của Hà Đình Cẩn. NXB Quân Đội Nhân dân 2020 )
“ Rừng hẹn “- tên sách dễ khỏa lấp giữa nhiều tên sách khác. Bìa sách không gây ấn tượng. Sách chào đời ở một nhà xuất bản ít có uy tín với thể loại tiểu thuyết. Cộng thêm căn bệnh phổ biến ở người đọc bây giờ: khó đủ say mê và kiên nhẫn đọc từ trang đầu đến trang cuối, mà không bỏ lửng giữa chừng.
Ấy vậy, nhưng “ Rừng hẹn “ mang chất kháng thể với bệnh lười đọc hiện nay.
Nhân vật “ Tôi “, người dẫn chuyện vốn thuở xưa là anh lính “ cờ đèn kèn trống” thuộc ban tuyên huấn một Trung đoàn quân tình nguyện Việt Nam chiến đấu trên chiến trường Lào trong những năm 1970. Công việc thu tin, chụp ảnh, in báo lito giúp “ Tôi “ được tham gia nhiều trận đánh, trò chuyện và gom nhặt được nhiều tích chuyện. Hơn 30 năm sau, “ Tôi “ trở lại chiến trường xưa, như đi du lịch, lại như muốn gặp được cố nhân, muốn kiểm nghiệm, so sánh giữa hôm qua và hôm nay...
Đất nước Lào bên kia biên giới hiện lên trong “ Rừng hẹn “ lung linh, sánh đặc trong bảng pha màu đầy quyến rũ, chào mời như trong “ Đảo hoang “ của Jules Verne hay “ Robinson Crusoe “ của Daniel Defoe. Trên vòm trời chan chứa ánh nắng có những đốm sáng nhấp nháy. Những đốm sáng hiện hình dần là những con chim đại bàng đất. Loài chim làm chủ cao nguyên mùa khô mạnh mẽ ghê gớm, ngày hai lần bay chếch nắng, từ Nam sang Bắc rồi từ Bắc quay về Nam như là để đọ sức với nắng gió hơn là để kiếm sống ( tr. 6 ) Chúng tôi đi vào cánh rừng bằng lăng thoáng, đầy nắng, gió thổi lạo xạo lớp lá khô dưới chân. Ở xứ rừng này, thiên nhiên khắc nghiệt mấy, rừng vẫn hào phóng. Một cành hồng với những quả chín đỏ chim ăn dở còn treo lơ lửng như mời gọi trước mặt ( tr.17 ). Ngoảnh về phía nam, phía tây nam Cánh đồng Chum,, những ngọn núi cao giũ sạch đất, chỉ còn lại bộ xương cốt bằng đá trắng thúc lên trời nhìn gớm ghiếc. Cây rừng thưa thớt trong kẽ đá. Có thể xem tất cả cây ở vách đá là cây bon sai, dáng thấp, gốc phình to, lá cằn cứng như vẩy tê tê ( tr.131 )...Còn phong tục, tập quán các dân tộc Lào thì sao?
Xem tiếp