Các bạn quý mến, sau khi trang thơ tiếng Ý của Phạm Hồ Thu đăng trên trang thơ FURA
(Ý) do dịch giả - nhà thơ Emanuel Rizzo dịch từ bản tiếng Anh của 2 nhà thơ Mỹ Nguyễn Bá Chung và Lady Borton dịch từ tiếng Việt, nhiều bạn muốn đọc lại bản tiếng Việt và tiếng Anh của chùm thơ (gồm 6 bài), Phạm Hồ Thu xin đưa lên đây chùm thơ 6 bài gồm 3 ngôn ngữ để các bạn tiện theo dõi.
Trân trọng cảm ơn!
HÀ THÀNH CỔ ĐIỂN
Sao ta nhớ một Hà Thành cổ điển
Những mái ngói rêu phong tường đã sáo mòn trong bao lời nói cũ
Chiều nay đàn sâm cầm đập cánh
Mang hồn rêu phong trở về ...
Thảng thốt tiếng leng keng tàu điện
Chở tuổi thơ ta trôi về chợ Bưởi
Trôi về Hà Đông xứ lụa
Rồi trả ta về Hà Nội phố
Hoa lá vương trong hồn
Những người đàn bà cổ điển hơn mọi múa cổ điển
Chớp mắt dịu dàng đắm đuối
Tiếng "Vâng" nhẹ như gió thoảng
Ai đã từng nghe mà không ngộ ra hạnh phúc
Suốt đời mang theo...
Dìu dặt đường chiều
Hương hoa sấu tháng ba, hương sữa nồng tháng tám
Dạ lan hương giấu mặt
Lan theo một tiếng thầm thì...
Sao ta nhớ một Hà Thành cổ điển
Người đàn ông ta yêu tận cùng chân thật
Anh tặng ta lời yêu thì thầm như dao chém đá
Không gì có thể đổi thay…
Anh có thể thổi vào ta khúc buồn lặng lẽ
Khúc lặng lẽ của rêu phong phố cổ
Vì thế mùa thu ta yêu mùa hè ta nhớ
Mướt mát tình yêu cái đẹp
Để ta mãi là người đàn bà cổ điển
Như giọt sương kia, như nỗi nhớ này...
Tháng 8 – tháng 10/2012
PHAM HO THU
Ancient Hà Nội
How I miss that ancient Hà Nội
Those mossy roofs once thought hackneyed in old poetry
This afternoon the black coots flapping their wings
Recreated the spirit of that moss
The hurrying tram jangling along
Carrying my youth to Bưởi Market
To Hà Đông and its silk villages
Then returning me to Hà Nội's streets
With flowers and leaves to color my soul
The women more ancient than all those ancient seasons
A wink, soft and languorous
The "Yes" as gentle as a breeze
Who can hear this and fail to understand happiness
Carried throughout one's life
Rhythmical afternoon roads
Scent of Pacific walnut flowers in March, of milk flowers in August
The hyacinth hides its face
After it whispers
How I miss that ancient Hà Nội
The man I love with utmost sincerity
Offers me whispers of love like a knife slicing rocks
Nothing can change that
He can blow into me a quiet sadness
A quiet melody of the mossy streets
For the autumn I love, the summer I miss
The velvet like the love of beauty
So that I can remain forever an ancient woman
Like a dewdrop, like this wistful reminiscence.
August-October 2012
Translated by Nguyễn Bá Chung with Lady Borton
Antica Hà Nội
Quanto mi manca
Hà Nội,
quei tetti coperti di muschio
una volta ritenuti
superati nell'antica poesia.
Questo pomeriggio le folaghe nere sbattevano le ali.
Ho ricreato lo spirito di quel muschio,
Il tram veloce che
ha riportato la mia giovinezza al mercato di Bưởi
A Hà Đông e ai suoi villaggi della seta
Poi mi ha ricondotto per le strade di Hà Nội,
colma di fiori e foglie che coloravano la mia anima.
Le donne di un tempo ti salutavano
con un timido occhiolino,
il loro "Sì" era dolce come una brezza.
Chi può sentire questo e non comprendere
la felicità
trascinati come siamo
per tutta la vita
in strade pomeridiane
scandite dal tempo. Profumo di fiori di noce del Pacifico
a marzo, di fiori di latte ad agosto
e Il giacinto nasconde il suo volto
e sembra sussurri: "Quanto mi manca
Hà Nội". L'uomo che amo con la massima sincerità mi offre sussurri d'amore come un
coltello che affetta le rocce.
Niente può cambiarlo Può solo soffiare dentro di me una pacata tristezza, una melodia
placida,
come quella delle strade coperte di muschio.
Amo l'autunno,
l'estate mi manca
come Il velluto,
come l'amore per la bellezza.
Vorrei rimanere per sempre
una donna d'altri tempi
fresca e pura,
come una goccia di rugiada,
come la malinconia
di questi ricordi.
agosto-ottobre 2012 (Tradotto da Nguyễn Bá Chung con Lady Borton)
PHẠM HỒ THU
MỘT KHÚC THU
Một giọt sương rơi thật khẽ sau rèm. Tôi bỗng nhớ mùa thu đã đến… của riêng tôi – mùa
thu nhiều mơ mộng. Tôi nâng trên tay một chiếc lá vàng.
Tôi đã đi qua những mùa thu tràn ngập đắng cay và hạnh phúc. Không ai thay thế được
anh – người đàn ông luôn đứng về nẻo khuất – những ngả thu chi chít dấu chân anh.
Một giọt sương rơi thật khẽ sau rèm. Thu lặng lẽ tràn về tôi yên tĩnh. Giá chi được cười, giá
chi được khóc. Giá chi được gục vào ngực anh lặng im nghe hơi thở thu.
Như kẻ mộng du, tôi đưa hai bàn tay ra đón sao trời, đón hạt sương thu không sao nhìn
thấy được. Từ lúc nào, hai bàn tay tôi nhòe ướt – hóa ra những giọt nước mắt cùng sương
thu thánh thót rơi.
Tháng 9/1997
PHAM HO THU
A Melody of Autumn
A dewdrop falls quietly behind the blinds. I suddenly realize autumn has arrived: it belongs
especially to me—an autumn full of dreams. I lift up and hold in my palm a yellow leaf.
I have passed through autumns overflowing with bitterness and joy. No one can take your
place—a man always standing in the shadows. The ways of autumn bear your footprints.
A dewdrop falls silently behind the blinds. Autumn quietly floods me with tranquility. O, if I
could laugh, if I could cry, if only I could lean my head against your chest and listen to the
breath of autumn.
Like a sleepwalker, I stretch my hands to greet the stars, to greet the autumn dew that no
one can see. After a long time, my hands grow moist from the duet of teardrops and autumn
dew blending their plaintive music.
Translated by Nguyễn Bá Chung with Lady Borton
Una melodia d'autunno
Una goccia di rugiada cade silenziosamente dietro le persiane. Improvvisamente mi rendo
conto che è arrivato l'autunno: appartiene soprattutto a me, un autunno pieno di sogni.
Alzo e tengo nel palmo una foglia gialla.
Ho attraversato autunni traboccanti di amarezza e gioia. Nessuno può prendere il tuo posto,
uomo sempre in piedi nell'ombra.
Le vie dell'autunno portano le tue impronte.
Una goccia di rugiada cade silenziosa dietro le persiane.
L'autunno mi inonda silenziosamente di tranquillità. Oh, se potessi ridere,
se potessi piangere, se solo potessi appoggiare la testa al tuo petto e ascoltare il respiro
dell'autunno. Come una sonnambula,
allungo le mani per salutare le stelle, per salutare la rugiada autunnale che nessuno può
vedere. Dopo molto tempo, le mie mani si inumidiscono
perché lacrime e rugiada autunnali si mescolano
in una malinconica
melodia.
(Tradotto da Nguyễn Bá Chung con Lady Borton)
PHẠM HỒ THU
BÌNH YÊN KHAO KHÁT
Làm sao tìm lại bình yên
Tuổi thơ tôi những triền cát trắng
Vết chân trần chạy trên bờ sông buổi sớm
Bếp lửa mùa đông bà ngoại nhóm lên rồi
Cháy trong tiếng gà gọi bình minh
Làm sao tìm lại bình yên
Mỗi buổi sáng vườn quê chim hót
Lời tỏ tình nghe như mật rót
Như mơ hồ những cánh chim bay
Làm sao tìm lại bình yên
Tuổi hai mươi khoác ba lô ra trận
Âu yếm hôn dấu chân anh để lại
Khóc trên những dấu chân trần
người chiến sĩ đi qua
Làm sao tìm lại bình yên
Lòng tin lắm những chân trời có thật
Vượt qua hết những lòng người phản trắc
Người ta yêu vẫn đợi ta về...
Làm sao tìm lại bình yên
Mẹ ngồi hát ru con không rơi nước mắt
Thương những cánh cò trong ca dao lận đận
Những con đò lỡ nhịp tình yêu
Em đã đi qua những năm tháng không yên
Em đã đi qua những ngày chiến trận…
Bỗng se thắt một bình yên khao khát
Thấy chăng nào
– trong đôi mắt buồn Anh.
1982
PHAM HO THU
Passion for Peace
How can we find peace again
My youth on slopes of white sand
Bare footprints by the river in early morning
The winter's fire Grandmother had already lit
The flames burning as the cock crowed to awaken dawn
How can we find peace again
Every morning birds in the village sang
A declaration of love was as succulent as honey
As unpredictable as the flight of birds
How can we find peace again
At twenty, knapsacks over your shoulders, you went to war
We kissed the footprints you left
We wept over the bare footprints you soldiers left behind
How can we find peace again
We believed wholeheartedly in true horizons
We overcame the trickeries of human beings
The special one we loved far away was waiting for us—
How can we find peace again
Mothers sang lullabies to their children without dropping a tear
Pity the storks in those folk songs with so much bad luck,
The boats that missed the rhythm of love
I passed through those troubling months and years
I passed through days on the battlefield
We are parched with a passion for peace
Can't you see this in his melancholic gaze?
Translated by Nguyễn Bá Chung with Lady Borton
Passione per la pace
Come possiamo ritrovare la pace? La mia giovinezza su pendii di sabbia bianca, orme nude
dal fiume al mattino presto. La nonna aveva già acceso il fuoco, le fiamme bruciano mentre
il gallo canta per risvegliare l'alba. Come possiamo ritrovare la pace? Ogni mattina gli
uccelli del villaggio cantavano Una dichiarazione d'amore, succulenta come il miele,
Imprevedibile come il volo degli uccelli. Come possiamo ritrovare la pace? A vent'anni,
bisaccia sulle spalle, sei andato in guerra. Abbiamo baciato le impronte che hai lasciato.
Abbiamo pianto per le impronte nude che voi soldati avete lasciato indietro. Come
possiamo ritrovare la pace? Abbiamo creduto con tutto il cuore nei veri orizzonti. Abbiamo
superato gli inganni degli esseri umani. La persona speciale che amavamo da lontano ci
stava aspettando. Come possiamo ritrovare la pace? Le madri cantavano ninne nanne ai
loro figli senza versare una lacrima. Abbi pietà delle cicogne in quelle canzoni popolari
piene di dolore, con le barche che hanno perso il ritmo dell'amore.Ho passato mesi e anni
inquietanti, ho passato giorni sul campo di battaglia. Siamo riarsi dalla passione per la pace.
Non lo vedi nel suo sguardo malinconico?
(Tradotto da Nguyễn Bá Chung con Lady Borton)
PHẠM HỒ THU
KHÚC HÁT VỀ NGỌN LỬA
Anh đã đến rồi - chào Tình Yêu của em, ngọn lửa của em. Cùng hai ta đêm nay có hàng
nghìn vì sao mọc, hàng nghìn tiếng reo ca, hàng nghìn bông hoa chợt nở, hàng nghìn tiếng
suối róc rách muốn một mình đi tới biển.
Anh tìm thấy em rồi - người đàn bà hay khóc, vẹn nguyên mộng mơ ở lứa tuổi không còn
mơ mộng, tình yêu anh thổi vào đó những nguồn sống li ti để rồi hồi sinh một thiếu nữ dịu
dàng và e lệ, dâng tặng anh những khúc hát đắm say - khúc hát anh kiếm tìm mà chưa
gặp.
Em tìm thấy anh rồi - người đàn ông tuyệt vời và cô độc - một Cây Lương Thiện đứng giữa
bụi gai. Anh đứng đó đã lâu vu vơ tự hát, làm sao ai biết trái tim anh nhân hậu thế nào, anh
dịu dàng ra sao, và trái tim anh là ngọn lửa ấm xua tan bóng đêm. Vòng tay anh ôm người
tình đủ chặt để nàng bật khóc và nói với anh rằng: "Anh-đã-đến-rồi, chào-Tình-Yêu-của-
em, ngọn-lửa-của-em".
Chúng ta đã đến cùng nhau trên hai ngả một con đường - con đường đắng cay số phận.
Và chúng ta đã đi trên con đường ấy cô đơn đến mức chẳng biết sợ là gì, cho đến ngày
gặp nhau chúng ta cùng nhìn thấy những giọt nước mắt. Chợt thấy mình bé bỏng trước
nhau, lớn lao trước nhau, yên ấm cho nhau, nụ cười cho nhau, nước mắt cho nhau...
"Anh đã đến rồi - chào Tình Yêu của em, ngọn lửa của em.." - Điệp khúc này người đàn bà
anh yêu đã giấu trong sâu thẳm trái tim, nàng đã đi qua ngàn vạn đắng cay mà chờ đợi cái
phút giây khúc hát nên lời. Và bây giờ nàng sẽ hát tặng anh - khúc hát riêng tặng anh, một
mình anh nghe, một mình anh gìn giữ.
Ngày mai khúc hát ấy sẽ bay lên trời và kể với những ngôi sao xa rằng có một trái tim yêu
đã khóc và đã hát: "Anh đã đến rồi - chào Tình Yêu của em, ngọn lửa của em..."
Tháng 2/1999
PHAM HO THU
Song About Fire
You have arrived—Greetings to you, my Love, my Fire. With the two of us tonight, there are
thousands of rising stars, thousands of cheers, thousands of flowers just now in bloom,
thousands of streams babbling as they reach the sea on their own.
You have found me—the woman who often cried, still dreaming at an age when dreams
have died. Your love blows into tiny, living streams to reawaken a woman to her softness,
her shyness. She will offer you passionate songs—songs you have looked for and could not
find.
I have found you—a wonderful, lonely man—a Tree of Virtuosity among bushes of thorns.
Standing there a while, you began to sing. Who can tell how generous your heart is, how
gentle you are. Your heart is a flame of warmth chasing away the darkness. Your embrace
is tight enough to make me weep and say: "You have arrived. Greetings, my Love, my Fire."
We came together from two paths on the same route—the road of bitter, searing destiny.
We have walked on lonely paths to the place where we are no longer afraid, reaching the
days when we both see both our tears. We suddenly see ourselves tiny before each other,
gigantic before each other, safe and secure for each other, smiling for each other, weeping
for each other—
"You have arrived: Greetings, my Love, my Fire—" This refrain of the woman you love has
been hidden in the depths of her heart. She has passed through ten thousand shards of
bitterness, waiting for the day this song comes into words. And now she will sing for you—a
song just for you, for you alone to hear, for you alone to keep.
Tomorrow, that song will wing to the sky and tell the distant stars that there exists a loving
heart, which has cried out and sung: "You have arrived: Greetings, my Love, my Fire—"
February, 1999
Translated by Nguyễn Bá Chung with Lady Borton
PHẠM HỒ THU
ĐÊM BETTHOVEN
Viết cho những lứa đôi của thế hệ tôi
Bản giao hưởng Định mệnh đã vang lên. Xin cảm ơn Người - Betthoven, những âm thanh
chói sáng của Người đã phủ lên hai ta và bạn bè ta cái giai điệu mãnh liệt ngợi ca sự sống.
Phủ lên nụ hôn này tiếng một dòng sông thao thiết chảy, tiếng vỗ cánh của chú đại bàng
ngàn tuổi, tiếng núi đổ rền vang xao xuyến, tiếng thinh không lẳng lặng, tiếng thì thầm
muôn thuở ngợi ca Con Người...
Người đừng hỏi vì sao ta hôn lên đôi mắt buồn này, vầng trán buồn này dành cho ta vĩnh
viễn và ta nói rằng: Nụ - hôn - này - vĩnh - viễn - của - anh.
Người đừng hỏi vì sao ta trở nên cứng rắn hơn mọi người đàn bà, yếu mềm hơn mọi người
đàn bà, dịu dàng hơn mọi người đàn bà, nũng nịu hơn mọi người đàn bà trong vòng tay
Người xiết chặt và hóa đá vào nụ hôn Người.
Dỗ dành được chăng tiếng guitar chảy bên dòng sông Thu ngày ấy đã giấu của ta biệt tăm
tuổi trẻ? Dỗ dành được chăng cái âm thanh lao xao của những người con gái, con trai cùng
thời chúng ta, một lần cùng ta cất cao tiếng hát rồi mãi mãi ra đi không trở về.
Dỗ dành được chăng nước mắt của người con gái anh yêu và người con trai ta nhớ ngày
ấy chia tay ta ra trận rồi không thể nào gặp lại.
Đi tìm lại nụ cười xưa, ánh mắt xưa, giai điệu xưa, dịu dàng xưa. Nào ai nói hộ ta tại sao nụ
cười này, nụ hôn này, ánh buồn này cũng trở thành di chỉ?
Cuộc đời mong manh sao - sự sống và cái chết. Không gào thét nhưng phải yêu nhau
nghìn lần hơn nữa để ta còn kịp nói với mai sau rằng ta đã sống, đã yêu, đã yêu cuộc đời
này vạn lần thêm nữa trước giờ phút chia xa...
Bản giao hưởng Định mệnh đã vang lên, xin cảm ơn Người - Betthoven, những âm thanh
chói sáng của Người mừng một ngày Tình yêu trở lại..
PHAM HO THU
Beethoven Night
The Pathéthique piano sonata begins. Thanks to you, Beethoven, your brilliant notes
surround the two of us and our friends with intense, life-affirming melody, covering this kiss
with the murmur of a river flowing, with the flapping of a thousand-year-old giant bird, the
stirring thump of a collapsed mountain, the silence of empty space, the forever whispers
praising human kind—
Please do not ask why I kiss these sad eyes, this sad forehead forever reserved for me. I
will say: This kiss is forever for you.
Please do not ask why I have become harder than other women, weaker than other women,
softer than other women, more pliantly coy than other women in your tightening embrace
and your petrifying kiss.
Can we coax back the sounds of the guitar flowing by the autumn river from that time
completely hidden in our youth? Can we coax back the hurly-burly of the boys and girls of
our time, they who once raised their voices singing with us but who never returned?
Can we coax back the tears of the girl you loved and boy we knew, they who said good-bye
to us, leaving for the front, never to meet us again?
We search for the old smiles, the old looks, the old melodies. Who can tell us why this
smile, this kiss, this sadness have become artifacts?
How fragile this world of ours-this life and death. We do not scream, but we must love a
thousand times more to tell tomorrow that we have lived, we have loved, we have cherished
this life ten thousand times more before departing—
The Pathéthique plays on. Thanks to you, Beethoven, your brilliant melody celebrates a day
Love returned.
Translated by Nguyễn Bá Chung with Lady Borton
Notte di Beethoven
Inizia la sonata per pianoforte.
Grazie a te, Beethoven, le tue note brillanti circondano noi due e i nostri amici con una
melodia intensa e che afferma la vita, coprendo questo bacio con il mormorio di un fiume
che scorre,
con lo svolazzare di un gigantesco uccello millenario,
con il tonfo
di un masso
crollato,
poi il silenzio dello spazio,
i sussurri eterni che lodano il genere umano—
Per favore, non chiedermi perché bacio questi occhi tristi, questa fronte triste riservata per
sempre a me.
Dirò: questo bacio è per sempre per te.
Per favore, non chiedermi perché sono diventata più dura di altre donne, più debole di altre
donne, più morbida di altre donne, più arrendevole di altre donne nel tuo abbraccio stretto e
nel tuo bacio pietrificante. Possiamo riportare indietro i suoni della chitarra che scorre lungo
il fiume autunnale,
da quel momento completamente nascosto nella nostra giovinezza?
Possiamo convincere il trambusto dei ragazzi e delle ragazze del nostro tempo, quelli che
una volta hanno alzato la voce cantando con noi ma che non sono più tornati?
Possiamo trattenere le lacrime della ragazza che amavi e del ragazzo che conoscevamo,
loro che ci hanno detto addio, partendo per il fronte, per non incontrarci mai più? Cerchiamo
i vecchi sorrisi, i vecchi sguardi, le vecchie melodie. Chi può dirci perché questo sorriso,
questo bacio, questa tristezza sono diventati artefatti? Com'è fragile questo nostro mondo,
questa vita e questa morte. Non gridiamo, ma dobbiamo amare mille volte di più per dire
domani che abbiamo vissuto, abbiamo amato, abbiamo amato questa vita diecimila volte di
più prima di partire. Continua a giocare. Grazie a te, Beethoven, la tua brillante melodia
celebra un giorno in cui l'amore è tornato.
(Tradotto da Nguyễn Bá Chung con Lady Borton)
PHẠM HỒ THU
RU XA
À ơi, anh ngủ đi anh
Ta tan vào giấc mộng lành gặp nhau
À ơi cay đắng dẫu nhiều
Tin sông vẫn bến, tin chiều vẫn say
Em ru ngọn gió heo may
Dửng dưng không đợi, đắm say lại chờ
Ngủ đi ươm một câu thơ
Cho nghìn năm nữa vẫn chưa phai lòng
Ngủ đi chín đợi mười mong
Dẫu xa cách thế còn trông phương người
Ngủ đi câu hát tiếng cười
Nhớ nhau gìn giữ cả lời dấu yêu
Em xin vạt nắng cuối chiều
Mang em với trái tim yêu về người
À ơi hãy ngủ à ơi
Lắng nghe trong gió có lời ru xa
Tháng 9/1999
PHAM HO THU
Distant Lullaby
Rockabye, sleep sweetly, my Love
Let's meet each other in our dreams
Rockabye, so much bitterness has passed
News from the river is still at the pier, the afternoon news is still tipsy here
I lull away the chilly northwest wind
When indifferent, don't wait; when enamored, keep on waiting
Sleep sweetly, unwinding a poetic line
For a thousand years yet never waning
Sleep sweetly, despite your life of longing
Although far away, you dream your own direction
Sleep sweetly amidst songs and laughter
We miss each other, savoring words of love
May the last rays of the afternoon light
Carry me with a heart of love to you
Rockabye, O rockabye
The wind carries echoes of my distant lullaby
September, 1999
Translated by Nguyễn Bá Chung with Lady Borton
Ninna nanna lontana
Rockabye, dormi dolcemente, amore mio.
Incontriamoci nei nostri sogni Rockabye, tanta amarezza è passata.
Le notizie dal fiume sono ancora al molo, le notizie del pomeriggio sono ancora lontane,
qui mando via il freddo vento di nord-ovest.
Quando sei indifferente, non aspettare;
quando sei innamorato,
continua ad attendere.
Dormi dolcemente, srotolando un verso poetico.
Per mille anni senza mai tramontare
dormi dolcemente, nonostante la tua vita di desiderio.
Anche se lontano, sogni la tua direzione. Dormi dolcemente tra canzoni e risate.
Ci manchiamo assaporando parole d'amore.
Possano gli ultimi raggi del pomeriggio di luce portami con un cuore d'amore per te.b
Rockaby, oh rockaby Il vento porta gli echi della mia lontana ninna nanna
(Tradotto da Nguyễn Bá Chung con Lady Borton)