Chủ nhật vừa qua, từ bến xe Linh Đàm đến Bờ Hồ, liền vào quầy Báo của Bưu điện Trung tâm xem có tờ nào ưng ý thì mua đọc them, thấy tờ Thể Thao – Văn Hóa cuối tuần có hình một Vua Tàu , cứ tưởng có chương trình phim truyền hình nào mới đang đưa quảng cáo, xem lời dẫn mới biết đó là diễn viên X. đóng vai Cu Lý Công Uẩn.
Hình như các nghệ sĩ sang tác trang phục cũng cố tim tòi sang tao ra hình mẫu Cu LCU sao có đặc điểm VN, nhưng tìm không ra,cuối cùng dùng Made in China là dễ nhất. Lý lẽ của các nhà sang tác trang phục là thời Cụ LCU cùng thời nhà Tống bên Tàu. Vua Tàu đội mũ Bình Thiên thì Vua Ta cũng mũ Bình Thiên vv…
Thời cách đây 1000 năm, việc đi lại không như bây giờ, ai đi sang kinh đô nhà Tống để vẽ mũ Bình Thiên và chế tác cho Cụ LCU đội. Nhà Tống là Thiên Triều, vậy một Vương phía Nam lúc đó có khiêu khích nhà Tống bằng cách xưng Đế tranh chấp với Thiên Triều hay không ? Đến thời nhà Trần thì quân bành trướng phương Bắc mấy lần ôm đầu máu tháo chạy. Đến thời Quang Trung với kỷ niệm Đống Đa còn đấy mà Nguyễn Huệ vẫn mềm dẻo cho người đóng giả sang yết kiến Thiên Triều. Lý lẽ cùng thời nên đôi mũ giống nhau là không vững. Tuy rằng nước ta bị đô hộ 1000 năm, nhưng bản sắc Việt thì không mất. Ta dung chữ Hán nhưng dựa vào đó tạo chữ NÔM, hà cớ gì có cái mũ lại không sang tạo ra. Hãy nom các mũ của thời Nguyễn khác hẳn Made in China. Xem phim Hàn quốc thì các mũ vua Cao-ly (Korea) cũng có bản sắc khác Tàu.
Thật tình tôi thất vọng về cái mũ Bình Thiên, có thể chỉ là chuyện riêng nhưng nó đánh vào lòng tự tôn dân tộc nên tôi thấy cay đắng và hổ thẹn cho tầm nghĩ của nhiều vị có trách nhiệm (văn-sử-nghệ sĩ tạo hình-cấp quản lý..) Tôi cùng bạn nước ngoài đi chơi Hồ Hoàn Kiếm.Một bạn nước ngoài chỉ lên tương Cụ LCU hỏi : vị vua Tàu nào đứng ở đây ?.Tôi giải thích và giới thiệu về LCU, anh bạn nước ngoài cười và chỉ vào cái mũ Bình Thiên và phán một câu: Made in China.
Gần đến ngày 2/9 , tôi nhớ về Lễ Tuyên ngôn Độc lập của nước VNDCCH. Tấm ảnh Cụ Hồ còn ghi rõ hình ảnh của vị Chủ tịch Nước đầu tiên đứng trên lễ đài, đầu trần, măc cái áo ka-ki 4 túi.
65 năm đã qua, nhìn tấm áo mới thấy chuyện thần kỳ.VN nằm giữa hai nền văn minh lớn là TQ và Ấn độ. Áo Cụ Hồ không phải Tàu cũng không phải Ấn. Mặc veston thì phải thắt ca-vạt.Còn khăn đóng áo dài thì không có khí thế cách mạng. Không biết ai sáng tác ra kiểu áo này (chắc có ý kiến của Cụ). Tự tôn dân tộc ngay từ cách hiện diên lần đầu ứng xử với thế giới và quốc dân đồng bào.
Lý Công Uẩn dời đô, cũng là một tuyên ngôn độc lập, hà cớ gì lại đội mũ Bình Thiên.