(Sáng tác và sưu tầm)
1 – TIỄN CON ĐI THI ĐẠI HỌC
Ông bố Vừ A Sảnh đèo con trai Vừ A Sìn bằng chiếc xe đạp cà tàng từ bản núi cao quê nhà xuống thành phố Lào Cai lấy vé xe khách cho Sìn về Hà Nội dự thi đại học.
Tới gần bến xe thành phố, xe bị nổ xăm không đi được, ông dựng nó vào gốc cây rồi nói với Sìn:
- Từ đây đến bến xe không xa, con tự đi bộ nhé. Đây, con cầm khoản tiền này mà chi tiêu trong mấy ngày thi. Tháng trước về Hà Nội ôn thi, bố đã phải bán hết ổ lợn giống. Lần này con về thi bố phải bán nốt con lợn mẹ, kiệt sức lắm rồi con ạ. Gắng thi cho đỗ, không đỗ về con chết với bố đấy.
Vốn là cậu bé hóm hỉnh thông minh, Sìn hỏi lại bố:
- Thế nếu con đỗ thì sao?
Không chút lăn tăn, ông trả lời luôn:
- Thì bố chết với con chứ còn sao nữa.
2 - Ở BẾN XE LÀO CAI
Vừa xách chiếc ba lô cóc đến bến xe, chú lơ đã chạy đến trước mặt Sìn hỏi:
- Đi Hà Nội không? Xe chất lượng cao đây!
Sìn nghĩ: Thương bố mẹ nhà nghèo, xe chất lượng cao chắc phải đắt tiền nên hỏi chú lơ: “Có xe chất lượng trung bình không?” Lơ nhanh nhảu nói:
- Lên đi! Lên đi! Xe này một nửa chất lượng cao, một nửa chất lượng trung bình đây.
Đoạn hắn đun ấn Sìn lên xe. Trên xe khách đã chặt cứng. Sìn phải ngồi ghé nửa mông vào chiếc ghế của một chú bộ đội. Xe chạy được một đoạn, lơ thu tiền của hành khách, Sìn liếc thấy hình như khách nào cũng đưa số tiền giá trị bằng nhau cả.
3 – ĂN PHỞ
Về tới Hà Nội, đói bụng Sìn đứng trước một quán phở định vào ăn một tô trước khi gọi xe ôm về trường mình dự thi. Thấy có khách đứng ngoài, giúp việc chủ quán nói:
- Vào ăn phở đi em! Phở bò Nam Định xịn đấy!
Sìn nghĩ phải tiết kiệm, phở bò chắc đắt hơn phở trâu. Làm tô phở trâu cho rẻ và chắc bụng nên bèn hỏi giúp việc chủ quán:
- Ở đây có quán nào bán phở trâu không bác? Phở trâu em ăn mới hợp khẩu vị.
Giúp việc chủ quán cười vui vẻ nói:
- Vào đây! Vào đây! Quán này có bao giờ bán phở bò đâu em, toàn trâu giả bò cả, tha hồ hợp khẩu vị của em nhé.
4 – TRƯỚC CỬA PHÒNG THI BUỔI ĐẦU
Gọi đến tên mình, Vừ A Sìn đưa chiếc thẻ học sinh cho giám thị. Cô giám thị xem xong rồi hỏi Sìn:
- Tên thì đúng rồi, ảnh cũng đúng, nhưng sao thẻ của em không ghi nơi sinh?
Sìn bình tĩnh trả lời:
- Dạ thưa, bọn chúng em trên núi cao khai lý lịch hoặc thẻ học sinh tới mục nơi sinh thì xấu hổ không đứa nào dám viết vào, trừ mấy đứa khi sinh mẹ nó phải mổ.
HNT