Tìm kiếm        
Trang chủ
  Trang chủ » Bầu bạn góp cổ phần

Nét riêng Hoàng Tiến

Ma Văn Kháng
Thứ hai ngày 4 tháng 3 năm 2013 5:05 AM


Hăm ba tết, con gái đi chơi phố về, bảo: con vừa thấy bóng bác  Hoàng Tiến đang cho chữ ở ngã tư Trần Hưng Đạo- Bà Triệu. Tôi vội  nhảy lên xe đạp phóng đi luôn. Quả nhiên,  xuống xe đ• thấy bạn mình  khăn xếp, áo the, quần ống sớ, hệt ông đồ trong thơ Vũ Đình Liên đang ngồi trên chiếc chiếu hoa, phóng bút lông xuống tờ giấy hồng điều giữa bốn phía người xúm xít chờ xin chữ.
- Hai năm trời đi đâu mà mất tăm mất dạng thế?
- à, người không được khoẻ. Vả lại, ngồi lì ở trong nhà để viết và  luyện chữ.
Luyện chữ! Đúng là ông bạn mình trong những năm tháng khốn khó vì cái vạ văn chương,  đã  đóng cửa buồng văn, coi thường mọi phiền tạp, lặng lẽ vừa viết sách vừa  theo đòi việc luyện chữ để mưu sinh và  khai triển nội lực; để bây giờ đ• có thể đóng được vai nhà thư pháp cho chữ thiên hạ nhân dịp xuân về rồi. Cứ nhìn mà xem. Trước hết là phong độ, cung cách. Sau đó là hiệu quả. Chữ Tiến phóng xuống mặt giấy trước hết là rất đẹp. Mỗi chữ là một bức hoạ. Thú vị nữa, mỗi nét như hiển hiện tâm hồn đầy xúc cảm, được truyền dẫn từ  con tim qua mấy đầu ngón tay ông. Chữ ông hồn nhiên quẫy động trên giấy và gieo vào lòng người niềm suy tưởng vừa sâu sa vừa bát ngát lạ lùng. Thú vị hơn nữa là cạnh chữ ông cho lại còn lời đề từ có hàm ý cực kỳ thâm hậu và mênh mang.
Chẳng hạn, tặng chữ Thọ cho khách, ông đề thêm bên cạnh hàng chữ nôm: Thọ tỉ nam sơn. Cạnh chữ Phúc lớn bằng cả một bức ảnh thờ là hàng chữ nhỏ ngũ phúc lâm môn. Cùng với một chữ Tâm lớn nằm trong thế vừa nức nở vừa thanh nhàn là hai câu thơ của Văn Thiên Tường: Nhân sinh tự cổ thuỳ vô tử. Lưu thuỷ đan tâm chiếu h•n thanh, có nghĩa rằng: con người tự cổ ai không chết. Một tấm lòng son với sử xanh. Năm nay không hiểu sao có nhiều ông già đến xin chữ Nhẫn thế! Hay là ngoài giá trị là bức thư hoạ đẹp bi hùng, còn thích cả chữ cái triết lý toát ra từ lời bình kèm theo: Nhẫn nhất thời, phong bình l•ng tinh. Thoái nhất bộ, hải khoát thiên không.  
  Chiều hăm tám tết, mưa phùn bay nhè nhẹ, cảnh vật phố phường mờ ảo trong mung lung, tôi đến thăm ông, cũng định xin một chữ gì đó cho phù hợp với tâm cảm mình lúc sắp bước sang năm mới này.
“ Xin lỗi, chờ mình một tý”. Thì vừa lúc, Hoàng Tiến  nói và ngẩng lên. Ông có khách. Khách là một thiếu nữ nhỏ nhắn, mặc cái áo budông len rộng và đeo cái cặp da lớn ở sau lưng. Nhìn nét mặt non tươi và xem trang phục có thể đoán chắc thiếu nữ nọ đang còn là sinh viên cùng lắm thì cũng mới chập chững bước vào đời thôi.
- Thưa bác, cháu xin hỏi bác giá cả thế nào- Thiếu nữ nói nhỏ nhẻ- Cháu hỏi thế để định liệu thôi. Chứ cháu không dám mua chữ của bác. Cháu chỉ xin chữ của bác thôi ạ.
- Thế cháu định xin chữ gì?
- Dạ, cháu  cũng chưa biết ạ.
-  Vậy thì thế này. Các cháu đang trẻ, cần phải có ý chí lớn. Cháu chờ một chút, bác viết ngay đây.
     Hoàng  Tiến cúi xuống, cầm cây bút, quệt vào nghiên mực. Như có phép thần, trên vuông giấy hồng điều khổ lớn, thoáng cái đ• hiện ra đen nhánh nét mực một chữ Chí vừa mềm mại vừa hiên ngang khác thường.
- Thưa bác. Bác cho cháu hàng chữ gì ở bên cạnh nữa đấy ạ.
- Chữ Quốc ngữ  đấy. Cháu đọc đi!
 - Dạ... Tài cao phận thấp chí khí uất. Giang hồ mê chơi quên quê hương.
Trời! Tôi có cảm tưởng  rất rõ ràng rằng, hai câu thơ mang bao xôn xao phấn khích của Tản Đà  lúc này, trong không khí  một chiều cuối năm  chính là  niềm tâm sự đang ánh xạ trên gương mặt tràn đầy khí phách và phong thái cao ngạo  của  Hoàng Tiến. Hoàng Tiến, 12 tuổi đ• tham gia biểu tình đánh chiếm Bắc Bộ phủ  ngày 19 tháng 8 năm 1945.  Hoàng Tiến,  mùa đông năm 1946 - chú bé Gavroche trên các chiến lũy mặt trận Hà Nội. Hoàng Tiến, kể  từ tập truyện ngắn đầu tay năm 1958 tới nay, trải  hơn  năm chục năm, liên tục  tặng hiến cho bạn đọc hàng loạt tác phẩm, đủ các thể loại, từ truyện ngắn, tiểu thuyết đến  nghiên cứu và  phê bình tiểu luận. Hoàng Tiến, tài hoa và thâm thúy, nhà văn thân yêu của chúng tôi! 
 Năm 2001, tôi bị hai đòn đánh đau điếng.Một đòn thị phi. Một đòn do số mệnh nghiệt ng• gây ra: tôi mất một người con rể mà tôi vô cùng yêu quý. Nên đ• có lúc tôi đau buồn tưởng không cất mình lên được nữa. Hoàng Tiến đến thăm, tặng tôi một  bức lụa bạch trên  viết chữ Tĩnh.  Tĩnh là yên, là giữ cho cái tâm bình lặng. Là dĩ tĩnh chế động. Là lấy cái tĩnh chế ngự lại cái náo động. Tĩnh tắc sinh minh. Tĩnh sinh ra sự sáng súôt. Nói một cách hình ảnh, như ngọn nến kia, nó đứng im thì cho ta ánh sáng. Như cặp mắt Hoàng Tiến quắc sáng mỗi khi cần bảo vệ lẽ phải và tự do.
Hoàng Tiến là thế! Một đời vất vả gieo neo, chịu bao đau đớn thiệt thòi vì  hoạn nạn nghề nghiệp, vẫn  khinh thường mọi hệ lụy, ung dung trong  minh tĩnh và  ngạo nghễ một chí khí bất  năng di, một say mê sáng tạo những giá trị văn hóa cho đời!


            30.1.2013