TNc: Nhà văn Tô Hoàng chắc cho rằng Trần Nhương mắc bệnh thành tích nên khen quá nhời. Cũng chưa hẳn là do thư TN viết mà do lãnh đạo Hà Nội sáng suốt, vì lòng dân, vì đồng bào.
Ba hôm trước, vào ngày 5 tháng 10, nhà thơ, họa sỹ Trần Nhương thông qua trang web của mình đã gửi thư tới ông Chủ tịch UBND Hà Nội thỉnh cầu cắt giảm 19 trong số 30 điểm sẽ tung pháo hoa lên trời trong ngày cuối của Đại Lễ 1000 năm Thăng Long-Hà Nội. Nhà văn, nhà thơ, viết dài viết ngắn, viết hay viết dở là chuyện lâu dài. Ấy thế nhưng chỉ vài chục dòng, với hơn trăm chữ, dưới hình thức thư từ mộc mạc, chân chỉ mà nói hộ lòng dạ của hàng triệu người, mà khuyên can nên tránh những việc hào nhóang, xa hoa, tốn kém trong khi đất nước còn nghèo nàn, còn lạc hậu; bà con cô bác nhiều nơi còn đói, còn rét như bác Trần Nhương thi sỹ, họa sỹ vừa làm…quả xứng đáng với sự gửi gắm, trông đợi của đồng chí, đồng bào đối với văn nhân, tài tử của nước ta ở thời buổi này.
May sao, “đèn trời” soi sét: UBND Hà Nội đã ra quyết định ngưng tới 29 trên 30 điểm bắn pháo hoa vào đêm 10 tháng 10 tới, bớt những tốn kém không cần thiết, dành tiền mua gạo, muối, chăn màn, tập vở gửi vô cứu trợ miền Trung.
Bác Trần Nhương sướng nhé! Nhà nước Hà Nội đã thực hiện vượt yêu cầu của bác rồi còn gì ?
Trong những năm chiến tranh chống Mỹ cứu nước, tôi đã được tới, được sống những thời gian dài với mảnh đất và các bọ mẹ, các chị, các em ở Hà tĩnh, Quảng bình, Quảng trị. Tôi nhớ tới thị trấn Voi xanh mướt tre pheo che ô cho những đòan xe tải chở quân vào trận. Dù vẫn nằm dưới hỏa lực của rocket, của bom từ máy bay bắn xuống, của các lọat pháo kích từ hạm tầu Mỹ đậu ngòai khơi bắn vào, những cửa hàng ăn uống Mậu dịch quốc doanh đêm đêm vẫn sáng đèn. Cứ nghe thấy giọng nói Hà nội của đám lính trẻ vừa xuống xe, các o mậu dịch viên bỗng ríu rít, tươi tỉnh giục bảo nhau: “ Các anh lính thủ đô vô đấy. Người Hà nội sành ăn lắm. Làm ngon ngon, kẻo các anh chê cho!”. Không hiểu sao cánh lính Hà nội chúng tôi thường được các mẹ, các chị , các em Hà tĩnh, Quảng Bình, Quảng trị thương yêu, chăm nom, che chở một cách đặc biệt đến như vậy? Tôi không quên những đêm dừng quân ngủ lại tại các xóm thôn bên bờ sông Gianh, sông Nhật Lệ. Đèn dù pháo sáng giăng giăng hai bên bờ sông. Bom phá, bom đào, bom bi nổ lúc xa lúc gần, suốt từ sập chiều cho đến mửng sáng hôm sau. Các bà má, các chị Lệ Thủy, Bố trạch khăng khăng nhường hầm cho chúng tôi qua đêm còn các mẹ, các chị nằm phía trên nóc hầm như sẵn sàng che chắn bom đạn cho chúng tôi. Hỏi, vì sao, câu trả lời mộc mạc đến rơi nước mắt: “ Các con sống ở Hà nội, sống gần bác Hồ. Các mẹ, các chị để các con chết là có tội với Bác!”. Không thể nào kể lại, viết lại hết lòng dũng cảm, sức chịu đựng và sự hy sinh vô bờ của bà con cô bác nơi đây đóng góp cho sự nghiệp chống Mỹ, giải phóng Miền nam thống nhất đất nước. Sẽ nhớ mãi làng Cự Nẫm không còn một bóng cây xanh, hố bom chồng lên hố bom. Và ở một hố bom sâu hoắm như vậy, trong chiếc võng vải sờn bạc mắc giữa hai cây kèo chống hầm một bé gái gày guộc đang ru em ngủ, điểm nhịp tiếng võng kẽo kẹt là câu hát quen quen: “ Dẫu có phải mười năm hay hai mươi năm sống trong gian khổ, ta đi lên làm theo lời Bác, lòng mở cờ tim dóng trống..”. Cũng sẽ nhớ đến suốt đời những o du kích Vĩnh Giang không chờ khói bom tan, không sợ những mảnh bom sắc lẹm còn đang rơi lõm bõm xuống mặt nước, đã vội ào ngay xuống những đầm, những phá ven sông Hiền xúc cá để có thêm chất bổ vào bữa cơm chiều, vì chỉ lo “ các eng bộ đội người Hà nội kham khổ chưa quen”..
Xin hãy nhân đôi, nhân ba, nhân gấp mười nghĩa cử của Hà nội biết dừng 29 điểm pháo hoa như hôm nay, chắt chiu, tiết kiệm những đồng tiền chi cho lễ lạp, đình đám, cho những hoang phí không cần thiết khác để dành chi vào những công việc thật thiết thực, thật hữu ích. Làm như vậy không chỉ trong lần Đại lễ hội này, mà nghĩa cử Hà nội hôm nay cần phải trở thànhthứ kính chiết yêu, thứ kỷ cương ngặt nghèo soi rọi mọi việc tiêu pha công quỹ Nhà nước trong những ngày tháng tới…
Liệu tôi có suy diễn không, nhưng thiết nghĩ bầu bạn ta trong khu vực và trên thế giới, bà con người Việt ta ở nước ngòai đang theo dõi mọi họat động của Đại lễ 1000 năm Thăng Long-Hà nội, khi biết tin Hà nội tiết giảm tới 29 điểm bắn pháo hoa vào đêm 10 tháng 10 tới sẽ hoan hỉ, sẽ vui mừng, sẽ ngả mũ kính chào Hà nội. Vì qua nghĩa cử ngưng bắn pháo hoa để cứu trợ miền Trung trong lụt bão, người Hà nội đã bày tỏ tư chất của mình đúng là người Hà nội của Thăng Long- Hà nội 1000 năm văn hiến.
Và với đêm 10 tháng 10 tới, người Hà nội có lẽ không cần mỏi cổ ngửa mặt nhìn lên trời mà vẫn thấy pháo hoa – pháo hoa đang thực sự tung nở trong lòng trong dạ bạn đấy!
T.P Hồ Chí Minh ngày 8 tháng 10/2010