Mấy ngày qua Hà Nội cực nóng với đầy đủ cả nghĩa bóng lẫn nghĩa đen. Hôm nay khí trời bỗng dịu đi, cái mát dịu có thêm từ trong lòng người. Chưa bao giờ người dân lại hồi hộp chờ đợi “Giờ G ở nghị trường đến như thế! Và hình như cũng chưa bao giờ một nghị quyết của Quốc hội lại làm mát lòng người và mang nhiều ý nghĩa đến như thế!Lòng tin của nhân dân vào cơ quan lập pháp cao nhất của Nhà nước đang được củng cố. Từ nay dân chúng có cơ sở để tin rằng, Quốc hội không chỉ lắng nghe ý kiến của cử tri, mà còn tiếp thu những ý kiến phản biện có cơ sở khoa học để đưa ra các quyết định đúng đắn.
Từ chỗ không được nói thẳng thắn đến chỗ tha hồ được nói nhưng rất ít được tiếp thu đã là một bước tiến dài trên quá trình phát huy dân chủ. Nhưng tiếp thu ý kiến của xã hội công dân, đặc biệt là của các nhà khoa học có chính kiến để “bác” một “siêu” Dự án tưởng như đương nhiên đến mức “không thể không thông qua” là một bước đột phá hết sức quan trọng, không phải chỉ trong các hoạt động của Quốc hội, mà trong toàn bộ hệ thống chính trị cũng như trong sinh hoạt tinh thần của toàn xã hội.
Chúng ta cám ơn Quốc hội đã tạo ra bước đột phá này, và hy vọng rằng tinh thần ấy tiếp tục được phát huy để góp phần thực thi một Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân, như chúng ta vẫn nói hàng ngày.
.
Tối ngày thứ Năm, 17 tháng 6, sau khi đọc bài “Trước giờ G ” của anh Tô Văn Trường (một trong những nhà nghiên cứu có những ý kiến phản biện hết sức sâu sắc và có sức thuyết phục cao về dự án ĐSCT) tôi có gửi cho anh một thư điện tử nói rằng: “Nếu vào giờ G số ĐBQH công khai phản đối dự án ĐSCT nhiều hơn 192 thì đó là một tín hiệu rất đáng mừng. Điều đó chứng tỏ rằng một Xã hội công dân lành mạnh cùng với Tầng lớp trí thức thực thụ đang hình thành”.
Nếu kết quả bỏ phiếu ở Quốc hội hôm qua mà số phiếu không đồng ý thông qua Nghị quyết (được ghi nhận bằng cách ấn nút từ chỗ ngồi, tức là về nguyên tắc có thể biết ai là người bỏ phiếu ấy) ít hơn số 192 phiếu chống khi bỏ phiếu thăm dò (mà về nguyên tắc không thể biết chủ nhân của lá phiếu) thì đó là chuyện thường tình.
Nhưng điều bất ngờ thú vị đã xảy ra: số đại biểu khách quan đã nhiều hơn chúng ta tưởng. Xã hội công dân và tầng lớp trí thức chỉ có thể hình thành khi những ý kiến phản biện hợp lý và thẳng thắn của họ được các cơ quan có trách nhiệm cao nhất lắng nghe và tiếp thu, như Quốc hội đã làm.
.
Cám ơn Quốc hội đã mang lại cho chúng ta thêm niềm tin vào sự đi lên của đất nước bằng sự đổi mới sâu rộng hơn nữa trên cơ sở phát huy dân chủ để khơi dậy mọi tiềm năng sáng tạo của toàn dân.
Hà Nội ngày 21 tháng 6 năm 2010
GS CHU HẢO