Tôi là người theo chủ nghĩa hoài nghi, nhưng lại là người tin tưởng một cách sắt đá về sức sống và sự trường tồn của tinh thần dân tộc Việt. Tôi không cuồng nhiệt thể hiện tinh thần ấy, nhưng tôi lại đã nhiều lần khẳng định như đinh đóng cột điều ấy trước sự nao núng của không ít người bởi sự bành trướng của ngoài bang, bởi sức đề kháng có phần yếu ớt của người Việt đối với các yếu tố ngoại lai trong những thời đoạn cụ thể, hay thậm chí có phần vô minh, nhu nhược, tham lam và thiển cận của một vài quan chức chính quyền... Tôi tin tưởng sắt đá rằng nước Việt không thể mất được, dân tộc Việt không thể bị huỷ hoại được, tinh thần Việt không thể chết được, dẫu mấy nghìn năm qua hay nhiều nghìn năm tới, dẫu bởi cá nhân này hay cá nhân nọ, dẫu có khi nó phải đi qua những khúc quanh, những đoạn gấp hết sức khó khăn.
Nhân theo dõi vụ BBC và chuyện cô NCS Đỗ Ngọc Bích với bài báo “Một cách nhìn khác về tinh thần dân tộc” vừa qua, tôi lại càng tin tưởng hơn bao giờ hết những gì tôi đã nghĩ ở trên là hoàn toàn đúng. Hãy tỉnh táo xét đoán nhé. Chỉ với một bài báo nhỏ lên tiếng báng bổ tinh thần dân tộc của một cô NCS thuộc loại “vô danh tiểu tốt” mà có biết bao nhiêu người, bao nhiêu thành phần, tầng lớp, lứa tuổi, trong nước ngoài nước, chính thống phi chính thống, lề trái lề phải... đã lên tiếng phản bác dữ dội? Dù việc lên tiếng phản bác có nhanh có chậm, có nặng có nhẹ, có lý trí hay thuần cảm xúc... thì đều nhất loạt gặp nhau ở một điểm, rằng KHÔNG NGƯỜI VIỆT NAM NÀO CÓ CÁCH NHÌN KHÁC VỀ TINH THẦN DÂN TỘC, trừ phi người đó không phải là người Việt Nam với đúng nghĩa của nó.
Vậy là, ta chợt tỉnh ra một điều, rằng bài báo của cô ĐNB có phải đã không đạt được mục đích đen tối của cô? Hay nó đã đạt được mục đích, nhưng là một mục đích khác, mà có thể cô không ngờ tới, rằng muốn biết sự thật về cách nhìn tinh thần dân tộc của người Việt, thì có khi lại không phải chỉ là những lời tán dương một chiều, mà cần thử chiều ngược lại? Phép biện chứng triết học của sự nhận thức chính là sự phủ định: PHỦ ĐỊNH CỦA PHỦ ĐỊNH CHÍNH LÀ KHẲNG ĐỊNH. Nếu như ta có thể dùng sự phủ định ấy làm phép thử cho rất nhiều điều đang được khẳng định hiện nay ở Việt Nam thì kết quả sẽ ra sao nhỉ?
Trên tinh thần ấy, ta có thể vui mừng khi nhận ra rằng, dẫu có đi ra ngoài dụng ý ban đầu của cô ĐNB hay của BBC, thì chúng ta vẫn cần “CÁM ƠN”... BBC VÀ “CÁM ƠN”... ĐỖ NGỌC BÍCH, trước SỰ THÀNH CÔNG CỦA MỘT PHÉP THỬ CÓ TÍNH PHỦ ĐỊNH VỀ TINH THẦN DÂN TỘC như là MỘT CÁCH NHÌN KHÁC VỀ TINH THẦN BÀI BÁO CỦA ĐỖ NGỌC BÍCH.
Hiền Chi