Truyện cổ tân trang
Mắc tiếng gàn mà tự nghĩ không có điều gì gàn, thì ông gàn cho là đời nói càn, không để ý đến. Nhưng sau thấy vợ rầy rựt, vì ông chồng gàn mà bà vợ cũng bị giễu là "bà gàn", nên muốn tìm người hỏi xem mình gàn về nỗi gì. Một hôm dạo sơn thủy, gặp một ông cụ trên một ngọn núi cao, bèn đem chuyện ra hỏi.
Ông cụ hỏi: "Thế anh có hay nói chuyện đạo đức không?"
Ông gàn đáp:
- Thưa cụ, có.
- Thế là một tội gàn rồi! Vì người ta đều nói chuyện lợi danh, sao anh lại nói chuyện đạo đức.
Ông cụ lại hỏi: "Thế anh có tròn không?"
- Thưa cụ, không, cháu tất phải bánh chưng ra góc mới được.
- Thế là hai tội gàn rồi! Sao người ta tròn như cây gỗ, lăn đâu cũng được, mà anh lại bánh chưng ra góc cho chướng đời.
Ông cụ lại hỏi: "Thế anh có hay ngâm thơ không?"
- Thưa cụ, có.
- Thế là ba tội gàn rồi! Đời bây giờ người ta tranh nhau vì miếng ăn, giết nhau vì đồng tiền, nghĩ nát óc vì cách cướp ăn, vét tiền mà anh ngồi ngâm thơ thì sao hợp thời được. Cái gàn của anh ở đấy chứ ở đâu. Anh phải biết: phàm trái với đời là gàn, dẫu mình phải mười mươi cũng mặc. Nhưng thôi! Sẵn tiền đây, anh có bán cái gàn ấy, lão mua.
- Thưa cụ, nếu thế là gàn, thì cái gàn ấy bao nhiêu tiền cháu cũng không bán. Muốn tạ cụ có lòng chỉ giáo, cháu lại xin ôm cái gàn này về nhà.
Thực là:
Gàn cũng năm bảy đường gàn
Bàn tay che miệng thế gian được nào
Đời này còn muốn thanh cao
Khen chê thôi có để vào chi tai
Văn chương thơ phú mấy ngài
Mua vui có được một vài trống canh...
TỐNG TRUNG