Giai thoại văn chương
Giai thoại văn chương thì rất nhiều và phong phú, bài viết nầy chỉ viết về Xuất Khẩu Thành Thi nghĩa là mở miệng là thơ .
Truyện 1 : Lấy củi đậu nấu đậu : Sau khi Tào Phi (con của Tào Tháo trong Tam Quốc chí của La Quán Trung) lên ngôi vua, muốn loại trừ Tào Thực em ruột của mình, ở giữa triều, nhà vua lấy đề tài ANH EM, nhưng trong bài thơ không được nói đến 2 tiếng ANH EM, bắt Tào Thực trong 7 bảy bước đi phải làm xong bài thơ, không được, bắt tội tử .
Tào Thực vừa rơi nước mắt vừa đọc : Chữ đậu nhiên đậu cơ.
Đậu tại phù trung khấp.
Bổn thị đồng căn sinh.
Tương tiển hà thái cấp .
Tạm dịch :
Lấy củi đậu nấu đậu.
Đậu trong nồi mới khóc.
Cùng sinh ra một gốc.
Sao đốt nhau quá gấp.
Truyện 2 : Kể rằng nữ sĩ Hồ Xuân Hương – Bà chúa thơ Nôm một hôm đi ăn đám, hôm đó trời mưa to, đi đến nơi , sân của chủ nhà trơn trợt (lúc ấy chưa có biết tráng xi măng) vô tình trợt té, bốn cẳng đều đưa lên trời, trong nhà khách đến trước chứng kiến cười ồ ! Đứng lên được, bà xuất khẩu ngay :
- Giơ tay đo thử trời cao thấp.
Xoạt cẳng đoán xem đất ngắn dài .
Siêu chưa quí vị.
Truyện 3 :
Kể rằng Ông Thủ Khoa Bùi Hữu Nghĩa, khi về hưu ở ẩn làng Bình Thủy – Cần Thơ. Hôm nọ có anh Tú tài Văn Bình nghe tiếng tìm đến đọ tài với ông. Dọc đường gặp một ông lão ngồi vót nan, ghé lại hỏi thăm xem gần đến nhà ông Thủ khoa chưa ?
Ông lão bèn bảo : Nhà ông Thủ khoa còn cách vài trăm mét, hay là tôi với cậu làm một vài câu đối chơi được không ?
Tú tài Văn Bình : Dạ được chứ !
Ông lão : Tôi ít học, chữ nghĩa nhấp nhem, nên chỉ đối từng chữ một nhé !
Tú tài Văn Bình : Dạ được, Bác đọc trước đi .
Ông lão : Võ Tú tài Văn Bình : Văn
Trắc Bình
Vãng Lai
Nam Bắc
Nhi Cụ.
Ông lão : Xong rồi, câu đối của tôi là : Võ trắc vãng nam nhi, còn của cậu ?
Tú Tài Văn Bình đọc thầm câu đối của mình : Văn Bình lai bắc cụ, gương mặt ửng đỏ lên, nói thầm trong bụng : hôm nay gặp ổ kiến lửa rồi, quay lưng lại đi về một nước .
Truyện 4 : Sau 30 thãng năm 1975, các văn nghệ sĩ miền Nam có một số người vượt biên, số người đi học tập cải tạo . Một nhân vật đặc biệt khỏi đi cải tạo là nhà thơ điên Bùi Giáng (ông bị bệnh tâm thần). Nghe kể một hôm ông ghé trụ sở Hội Nhà văn TP.HCM chơi, lúc bấy giờ nhà thơ Thu Bồn, một ủy viên BCH Hội Nhà Văn VN, đang đứng trò chuyện với nừ sĩ Thu Ba, trông thấy ông bèn gọi lại bảo rằng :
Nghe đồn ông có tài xuất khẩu thành thơ, làm 1 bài cho anh em nghe chơi.
Bùi Giáng gãi tai trả lời : - Lâu quá tui không có làm thơ, quên mất cả rồi .
Thu Ba năn nỉ : - Làm đại một câu lưu niệm đi mà. Bấy lâu chỉ kiến văn kỳ thanh , hôm nay mới kiến diện kỳ hình ông đó.
Bùi Giáng cười móm mém : - Nhưng tui làm dỡ, đừng có cười tui nghe !
Thu Bồn giục : - Thôi mà đừng khiêm tốn nữa, không ai cười đâu .
Bùi Giáng tằng hắng một tiếng rồi đọc : Thu Ba khen ngợi Thu Bồn.
Thu Bồn cảm động sờ vai Thu Ba .
Thu Ba nhăn mặt : - Ý dà, ông làm thơ lục bát chi mà chẳng có vần điệu gì hết trơn.
Bùi Giáng đáp : - Thì sức tui chỉ có vậy, cô muốn thơ có vần thì kiếm chữ khác thay vào đi .
Thu Ba bỗng đỏ mặt hừ một tiếng. Bùi Giáng lại móm mém cười một cách ngây thơ rồi quay đi trước cái nhìn giận dữ của Thu Bồn.
21/11/2012 TRỊNH KIM THUẤN sưu tầm .