Truyện ngắn.

    Quán xập xệ cặp mé kinh, lục bình tấp vô đặc sệt nên đặt quán Bèo luôn. Mà bèo thiệt. Phải nói, đi khắp xứ chưa ở đâu cà phê rẻ rề như xứ này. Ly phê đá nổi bọt thơm phức có hai ngàn rưỡi. Phê đen đậm đà mắc ghiền luôn, ngàn rưỡi!. Ở đây từ bà quét chợ cho tới thằng gù xin ăn lê lết đầu cầu, mở mắt cũng ngồi quán tréo ngoảy, phê đá đều ro!.
Cứ mờ trời là quán Bèo đủ mặt dân giả bá quan. Từ ông trưởng ấp ưa mặc áo sĩ quan tới tay chuyên cho vay bạc góp lúa non, túi giắt hai ba cây viết như cán bộ huyện. Từ lão “đại phú nông” ruộng mấy trăm công, đi xe ga mặc bi-da-ma đội nón nỉ cao bồi, tới thằng mót lúa bắt hôi te tua tàu chuối. Từ mấy anh giáo làng bảnh toỏng tới mấy tay nuôi vịt chạy đồng mình mẩy đóng phèn cũ xì.
Mấy thầy giáo trẻ hôm rày mất ngủ, thành ra đi quán sớm. Thầy Khoa, thầy Nhựt, thầy Hiền… Mấy bộ mặt mọi lúc được coi là sáng sủa nhứt làng tự nhiên nay mặt mày anh nào anh nấy phờ phạc nhăn đùm, bí xị thấy mắc rầu. Trường lớp khai giảng hơn cả tuần nay rồi mà mấy thầy cứ nhấp nha nhấp nhỏm như ngồi ổ kiến lửa. Đã thức khuya lơ khuya lắt còn dậy giấc gà gáy bí mật vác cuốc vác leng ra gò đất giữa đồng, hì hục đào hố lén lút chôn từng bao từng bao. Hành động lạ lùng, rất mờ ám!  
Số là cách nay chừng hơn ba tháng, thời điểm sắp nghỉ hè, cũng tại cái quán này, nhóm thầy giáo ngồi bàn kế hoạch kiếm thêm thu nhập ba tháng hè. Sáu Bổn hiệu trưởng người cứng tuổi, tướng mạo chắc nịch, đi xe 67 chành – Từng trải, xuề xòa nhưng mần lãnh đạo rất chi thuyết phục!. Dạy học từ trước giải phóng, có hồi nghề giáo khó khăn thầy Sáu nhảy ra làm đủ thứ nghề, có thời gian thầy từng đẩy xe bán nước mắm dạo, bởi vợ thầy có tay nấu nước mắm ngon cực kỳ. Tới mùa nước lớn, thầy còn vác chài lội dọc bờ kinh chài cá linh về ủ mắm…
Nghe mấy thầy trẻ bàn tính, thầy Sáu gục gật gõ muỗng cà phê rồi lên giọng chỉ đạo, rốp rảng: “… Về cái vấn đề dạy thêm học thêm trong hè thì có văn bản của sở của ngành nói nhiều rồi. Giờ tui chỉ nói gút gọn với mấy thầy một câu, một câu vỡ lòng đơn giản này thôi, nè nghe: Cái trống trường em/mùa hè cũng nghỉ !... Đó. Thấy chưa!. Cái trống nó bằng da trâu da bò còn phải nghỉ xả hơi mấy tháng hè… huống hồ đám con nít mới tí tuổi đầu!... Cho nên theo ý tui, hè nầy mỗi thầy cứ việc hốt cho tui độ năm ba trăm con gà tam hoàng, nuôi kiểu bán công nghiệp, cho ăn cám thực phẩm, đúng ba tháng sút chuồng. Vừa đúng tới khai giảng, thắng lợi cứ tiếp tục. Đó, bỏ chi phí cầm chắc kiếm trên dưới mươi triệu như chơi. Về vốn liếng mấy thầy khỏi lo, cần bi nhiêu tui sẽ đứng ra vay ngân hàng, cho mấy thầy trả dần theo kỳ lương. Nhứt trí chưa?! Xong!”.
Vậy là mạnh ai nấy về tiến hành rụp rụp, lo chuồng trại giống má, phân công vợ con đủ thứ chuyện. Ban đêm mấy thầy còn tranh thủ nghiên cứu sách kỹ thuật chăn nuôi rất bài bản… Vậy mà được chừng gần hai tháng, gà đang ăn ngon lành, lớn xân xẩn như thổi, tự nhiên quay mòng mòng, giẫy đành đạch nằm lăn ra liệt địa, cứ một lượt vài chục con!. Thầy này chạy qua thầy kia. Cũng y chang như nhau! Lạ. Lúc rày đâu có nghe đài báo dịch diếc gì đâu?!...
Nghe mấy thầy giáo ngồi than thở chuyện gà qué, Tư “hột vịt” mùa rồi trúng đậm, đang ngồi rung đùi bàn bên hóng cổ qua: “Nuôi gà kiểu mấy thầy thua là cái chắc! Tui nói không phải khoe chớ bây giờ nuôi vịt đẻ là hốt bạc! Nói thiệt mấy thầy chớ… đi làm ăn cướp cũng không bằng!”. Vừa nói tay cầm ly cà phê giơ lên xòe cái ngón đang đeo hai khâu vàng mới chát, bự chảng!... Sáu Mót trại vịt xen vô: “Thôi đừng xúi dại cha nội!. Mấy thầy nghỉ hè, tăng gia cho vui thôi!. Tính kiểu ông chắc sắp nhỏ xứ mình mơi mốt đi lùa vịt giống tui với ông hết trọi!”. Cả quán cười rân.
Tư trưởng ấp với mấy tay chân ban bệ đi quán nhưng lúc nào cũng sổ sách kè kè. Một công đôi ba chuyện, vừa cà phê cà pháo nhưng có thông báo, chủ trương gì mới của nhà nước sẵn phổ biến với bà con luôn. Tiện lợi đôi đàng. Bà con mình cần ký cái giấy cái tờ hay nộp thuế má linh tinh khỏi tới văn phòng ấp, khỏi mất công đi tìm kiếm lu bu. Nhờ vậy mà lâu nay “nhiều vụ việc bức xúc” trong làng trong ấp được giải quyết gọn nhẹ cấp kỳ!...
Sáu Nhàn “bạc góp lúa non” ngồi bàn bên nãy giờ vừa nhâm nhi phì phèo vừa nghe ngóng. Lát sau y bước qua kéo ghế ngồi, cầm gói Hero hai tay: “Mời, mời mấy thầy!…”..
Y đang có hai đứa con học ở trường, nên bắt chuyện: “Chà, đầu năm học, không biết hôm nào trường mình tổ chức họp phụ huynh các thầy ha?...” (Bởi năm nào y cũng đứng đầu sổ vàng của Hội phụ huynh về mặt đóng góp). Rồi hạ giọng: “Nãy giờ nghe chuyện mấy thầy thấy cũng rầu!... Chỗ tình nghĩa… phụ huynh với thầy giáo, tui nói thiệt tình cho mau dzầy: …Tui sẵn sàng “cứu bồ” giúp mấy thầy trước mắt người vài “chai”, dứt khoát không tính lời lãi chi cả! Lúc nào thoải mái mấy thầy gửi lại tui, không thời hạn. Thề danh dự!...”. Y vừa nói vừa lận túi tiền cứng ngắc. Mấy thầy cứ xua tay cám ơn, lắc đầu nguầy nguậy…
Cuối cùng tới Tư trưởng ấp hắng giọng (thường mỗi khi phát biểu, trưởng ấp mình rất khoái xài từ góc độ liên tục, nên có người đặt luôn biệt danh: đồng chí trưởng ban góc độ): “…Ở góc độ địa phương, tui ghi nhận trường hợp của các thầy giáo, sẽ tranh thủ báo cáo về trên… Góc độ nhà nước sẽ có biện pháp xử lý dập dịch kịp thời, sẽ có khoản hỗ trợ đối với các thầy ở… góc độ khó khăn trước mắt!… Ở góc độ cá nhân tui khuyên các thầy cứ yên tâm công tác trên… góc độ giáo dục con em của ấp mình cho tốt!”…
    DĐK