Đọc trên báo viết, đặc biệt là đọc trên các báo mạng, thấy một số góp ý với Đảng nhân đại hội XI tới, rất thẳng thắn, có lý luận, sát thực tiễn, lại cũng rất có tình và xây dựng, phụ hợp với tiến trình phát triển của đất nước trong thời kỳ hội nhập. Tiếc rằng hầu hết các ý kiến rất thật ấy, đều là của các tác giả mà trước chức danh của họ là chữ  “nguyên”, nguyên chức vụ này, nguyên tước vị nọ, nhiều vị “nguyên” rât to…Kính nể kiến thức sâu rộng cùng sự hiểu biết nơi họ, nhưng sao cứ thấy buồn và băn khoăn. Buồn và băn khoăn vì khi đang đảm nhận công việc, nghĩa là đang đương chức, đương quyền, khi mà tiếng nói của họ có trọng lượng, có sức nặng, họ lại không lên tiếng, không trung thực với nhận thức của mình, mà chờ đến khi “nguyên” mơi dám bộc lộ quan điểm?
Có hai vấn đề đáng bàn ở đây:
 Một là, trong các tổ chức Đảng và tổ chức chính quyền chưa có dân chủ thật sự, chưa tạo nên thói quen biết lắng nghe những ý kiến trái chiều. Người có ý kiến khác với “trên” chẳng những không được tôn trọng đã đành mà còn không được bảo vệ, thậm chí bị nghi ngờ, trù úm, quy chụp. Đã không ít những bài học như vậy.
 Hai là, vì quyền lợi cá nhân, sợ mất chức; đi kèm mất chức là mất quyền, mất lợi, không những thế có thể kéo theo nhiều hệ lụy khác nên người ta hoặc im lặng, không dám trung thực với nhận thức của mình. Tới đây , lại chợt nhớ tới câu chuyện Bộ quần áo của Hoàng đế. Thấy vua cởi truồng nhưng không dám nói, thậm chí còn vô liêm xỉ a dua hét lên,  khen vua có bộ quần áo đẹp. Hoặc có nói nhưng nói theo kiểu hiểu thế nào cũng được.
  Muốn phát triển, cần phản biện, đó là quy luật của sự đồng thuận khoa học. Phản biện chỉ có hiệu quả trên cơ sở mỗi một người cần trung thực với nhận thức của mình và ĐƯỢC trung thực với nhận thức của mình.
 Hãy nhìn vào các kỳ họp Quốc Hội xem những ai dám nói thẳng, nói thật? Phần lớn họ là các nhân sỹ và trí thức hoặc các cán bộ sắp “nguyên”. Còn phần lớn những người đang có chức trong bộ máy hành pháp rất ít lên tiếng, có lên tiếng cũng là chung chung, ba phải. Bởi sao? Bởi sợ va chạm, sợ cái ghế mình ngồi nơi cơ quan công quyền có thể lung lay.
 Chưa có cơ chế để mỗi một thành viên trong xã hội chỉ đóng một vai duy nhất thì việc khi họ “nguyên”, nghĩa là khi họ đã về với đời thường, đã là một “thảo dân” mới thật sự trung thực bộc lộ nhận thức của mình, vẫn xẩy ra.
Và như vậy, xã hội vô cùng thiệt thòi!
ĐK