Tuesday, November 09, 2010TNc: Tôi cóp bài viết này của nhà văn Phạm Viết Đào trên Blog của ông để bạn đọc tham khảo. Những ý kiến của nhà văn Phạm Viết Đào có thể cho ta một cách nhìn của riêng ông. Trang Trannhuong.com sắn sàng đăng các ý kiến trao đổi...
- Vì tính thời sự của vấn đề bô-xit, Bài 3 : TẠP CHÍ HỒN VIỆT QUẢNG CÁO CHO DỰ ÁN BÔ-XÍT TÂY NGUYÊN trong loạt bài: TẠP CHÍ HỒN VIỆT ĐANG BIẾN MÌNH THÀNH “ HỒN TÀU “ TỪ BAO GIỜ sẽ được đưa xuống phần II để ưu tiên đưa bài vừa xuất hiện trên báo Văn Nghệ lên thành Phần I:
BÁO VĂN NGHỆ- HỘI NHÀ VĂN VN SỐ 45 RA NGÀY 6/11/2010 ĐĂNG BÀI ĐỀ NGHỊ DỪNG DỰ ÁN BÔ-XÍT TÂY NGUYÊN:
BÔ XÍT - NHỮNG ĐIỀU ĐƯỢC VÀ MẤT
VN: Tạm dừng dự án bô xít như kiến nghị của đại đa số nhân dân, có thể sẽ là giải pháp không mấy dễ chịu. Sẽ có nhiều thiệt hại, mất mát. Tuy nhiên nếu biết coi những mất mát đó là những bài học kinh nghiệm trước ngưỡng cửa của hội nhập thì chúng ta sẽ không chỉ sẽ giữ được tài nguyên cho đất nước, mà thêm vào đó lại được rất nhiều. Được sự từng trải, được cách tư duy, được sự minh bạch, được cách ứng xử… Và cái được lớn hơn tất cả chính là được lòng tin của nhân dân, điều mà bất kỳ người lãnh đạo nào cũng cần phải có…Không đưa vào chương trình nghị sự chính thức của kỳ họp Quốc hội lần này, song 2 vấn đề đang thực sự được nhân dân và cử tri quan tâm, với nhiều ý kiến đã được phản ánh trên công luận cũng như trong đời sống xã hội thời gian qua, đó là vấn đề của Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam - Vinashin, và khai thác bô xít ở Tây Nguyên, đã trở thành vấn đề được các đại biểu Quốc hội đưa ra một cách kiên quyết, thẳng thắn và đầy trách nhiệm trong các phiên họp, đặc biệt là trong phiên thảo luận về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2010 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2011 vừa qua.
Vinashin với việc đã làm thất thoát của Nhà nước hàng ngàn tỷ đồng, cùng hàng loạt cán bộ bị xử lý và phải chịu trách nhiệm, đã được đánh giá là một sự sụp đổ thực sự. Vấn đề còn lại là giải quyết hậu quả của nó như thế nào và thẳng thắn nhận diện những bài học gì cần rút ra được từ câu chuyện của tập đoàn kinh tế thuộc loại “con cưng” này. Nhưng còn dự án bô xít thì cần phải được coi là vấn đề đặc biệt quan trọng liên quan đến vận mệnh quốc gia, nhìn từ nhiều góc độ khác nhau, nhất là sau sự cố vỡ hồ chứa bùn đỏ ở Hungari vừa qua…
Liên quan đến nội dung này, ngay từ phiên họp tổ sáng ngày 22/10, thảo luận về báo cáo Kinh tế - Xã hội của Chính phủ, Đại biểu Lê Quang Bình, Chủ nhiệm ủy ban Quốc phòng - An ninh, đã bày tỏ mối quan ngại về sự an toàn của dự án này, và đưa ra ý kiến đề nghị Chính phủ cần “cam kết với Quốc hội, với nhân dân về sự an toàn, đặc biệt là xử lý bùn đỏ”. Ngoài ra vài ngày trước khi bước vào kỳ họp thứ 8, vào ngày 15/10, Đại biểu Dương Trung Quốc cũng đã có thư gửi Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng, nêu vấn đề bô xít ở Tây Nguyên, và “đề nghị tại kỳ họp này Chủ tịch cần bày tỏ một thái độ rõ ràng đối với những ý kiến quan ngại của nhân dân; các ủy ban của Quốc hội có liên quan cần có những hoạt động giám sát theo quy định của pháp luật và bày tỏ ý kiến rõ ràng…” đối với nội dung này.
Tạm thời chưa đề cập đến các vấn đề khác, chỉ riêng vấn đề môi trường, dự án bô xít của Việt Nam vẫn đang được các nhà khoa học đánh giá là một bài toán còn nhiều ẩn số, mà báo cáo của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường Phạm Khôi Nguyên tại phiên thảo luận ngày 2/11 vừa qua thực sự chưa thuyết phục được bởi sự quá hoàn hảo và quá dễ dàng của nó…
Ví dụ như chuyện ban đầu Bộ Tài nguyên & Môi trường công bố các hồ chứa bùn đỏ trong dự án bô xít Tây Nguyên được thiết kế chống động đất ở mức độ 7 độ Richter. Nhưng sau khi Chính phủ yêu cầu, lãnh đạo Bộ Công Thương cũng tuyên bố đã nâng thiết kế chống động đất từ 7 độ lên 9 độ Richter…
Các nghiên cứu địa chất đã nghiên cứu chỉ ra rằng, thật ra ở Tây Nguyên khó lòng xảy ra động đất 9 độ Richter (trận động đất mạnh 9,2 độ Richter ngày 26/12/2004, làm rung chuyển đáy biển Ấn Độ Dương, tạo ra sức mạnh tương đương 23.000 quả bom nguyên tử, với những con sóng khổng lồ cao 15m, tràn vào bờ biển của 11 nước. Con số thiệt mạng chính thức được báo cáo là gần 227.900 người), nếu có thì chỉ có thể từ 7 độ Richter trở lại. Tuy nhiên, ai cũng hiểu rằng thiết kế chống động đất cấp lớn đòi hỏi một sự tính toán cẩn thận, tỷ mỷ, với sự cộng tác của nhiều chuyên gia về địa chất công trình, xây dựng, kiến trúc, sức bền vật liệu… và đặc biệt phải đòi hỏi thời gian khá dài mới làm xong, chứ làm sao thiết kế kháng động đất cấp 9 mà có thể chỉ trong vòng mấy ngày, giống như nâng nền nhà từ 7 tấc lên 9 tấc được…
Thiên tai vốn là chuyện khó lường. Những ngày lũ lụt ở miền Trung với bao tổn thất, bao câu chuyện thương tâm vừa đi qua chưa lâu, nên có lẽ bất kỳ người dân Việt Nam nào cũng thấu hiểu được những nguy cơ tiềm ẩn đằng sau tất cả những bình yên đang diễn ra từng ngày. Một khi con người tác động vào tự nhiên bao giờ cũng có hai mặt, được và mất. Đây là bài toán đánh đổi, đòi hỏi phải làm sao cho cái được lớn nhất và cái mất là ít nhất. Bài toán này rất cần đến trình độ khoa học, đến sự tham gia của nhiều người, nhiều ngành, cần đến tầm nhìn bao quát và tư duy chiến lược… Tuy nhiên, điều cần thiết hơn cả vẫn là cần một sự cẩn trọng trong phương thức làm việc, và cần một tấm lòng trong sáng, độ lượng, vì dân, một thái độ ứng xử tôn trọng và đối thoại khi đánh giá, quyết định vấn đề…
Trở lại vấn đề về công tác quản lý. Không phải chỉ có đến lúc này, sau hàng loạt những vụ việc về tiêu cực, lãng phí, tham nhũng, làm trái… bị phanh phui, bị đổ bể đến mức không thể cứu vớt được, như vụ sụp đổ Vinashin, vụ nhận hối lộ ở dự án Đại lộ Đông - Tây và án tù chung thân cho Huỳnh Ngọc Sỹ… người ta mới nói đến lòng tin, mà lâu nay, vấn đề tham ô, tham nhũng, lãng phí… vẫn đang gây ra những bức xúc trong đời sống xã hội đến mức được coi là một thứ Quốc nạn, thì với vấn đề bô xít ở Tây Nguyên hiện nay, bên cạnh việc an lòng dân về sự an toàn, về hiệu quả kinh tế, về an ninh quốc phòng… cũng cần nghĩ đến việc an lòng dân ở khía cạnh lòng tin. Đại biểu Dương Trung Quốc hoàn toàn có lý khi cho rằng câu chuyện bô xít Tây Nguyên “thấp thoáng câu chuyện Vinashin, câu chuyện Thủ tướng không cho phép mà người đứng đầu vẫn thực hiện, vì thế không thể làm an lòng dân”… Như vậy có thể thấy việc kiến nghị dừng lại ở dự án khai thác bô xít ở Tây Nguyên để tiếp tục nghiên cứu, mà các Đại biểu Quốc hội tiếp tục đưa ra lần này, không đơn thuần chỉ là một kiến nghị dựa trên vấn đề an toàn môi trường, vấn đề hiệu quả kinh tế hay vấn đề an ninh quốc phòng …, mặc dù nó hoàn toàn có xuất phát điểm là từ tất cả những nội dung nói trên; mà phải thấy từ sâu xa, cho đến giờ phút này, đây còn là kiến nghị xuất phát từ lòng dân…
Tạm dừng dự án bô xít như kiến nghị của đại đa số nhân dân, có thể sẽ là giải pháp không mấy dễ chịu. Sẽ có nhiều thiệt hại, mất mát. Tuy nhiên nếu biết coi những mất mát đó là những bài học kinh nghiệm trước ngưỡng cửa của hội nhập thì chúng ta sẽ không chỉ sẽ giữ được tài nguyên cho đất nước, mà thêm vào đó lại được rất nhiều. Được sự từng trải, được cách tư duy, được sự minh bạch, được cách ứng xử… Và cái được lớn hơn tất cả chính là được lòng tin của nhân dân, điều mà bất kỳ người lãnh đạo nào cũng cần phải có…
P.V.
-------------------------------------------------------------------------------------------
Phẩn II: TẠP CHÍ HỒN VIỆT QUẢNG CÁO CHO DỰ ÁN BÔ-XÍT TÂY NGUYÊN
BÔ- XÍT TÂY NGUYÊN THẤY GÌ GHI NẤY
-Nhờ dự án khai thác bô-xít mà bon Bu Dấp và cả xã Nhân Cơ đang từng ngày thay da đổi thịt để trở thành công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đô thị hóa…
NGUYỄN HỮU NHÀN
Đầu hè, Hà Nội, Huế, Sài Gòn đang nóng như lò lửa, nhưng ở Đắk Nông nắng vẫn dịu mát trải vàng trên miền đất đỏ bazan. Nguyễn Văn Hiếu - Chánh văn phòng Công ty cổ phần Alumin Nhân Cơ - TKV ra giữa sân nắng vẫy tay ra hiệu cho ô-tô chạy vào sát cửa hội trường. Chúng tôi đứng chờ ngoài cửa cho năm ba cán bộ kỹ sư người Trung Quốc thu dọn máy tính, thiết kế, bản đồ... sang làm việc tạm phía nhà ăn để nhường hội trường cho Công ty tiếp khách. Nguyễn Văn Hiếu cho biết: - Thông tin từ Hà Nội báo việc đoàn nhà văn đến đây bị “thất lạc” nên lãnh đạo công ty đều vắng mặt.Tôi thoáng thấy quanh tường hội trường treo kín ảnh, khách đến Công ty. Thấy có Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Quốc phòng và nhiều Ủy viên Bộ Chính trị khác. Hiếu nói:
- Nhà máy này xây dựng với số vốn không nhiều. Nó không thuộc công trình trọng điểm quốc gia như Thủy điện Sơn La, nhưng do dư luận xã hội quan tâm quá, nên nhiều vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước phải đến tận nơi tìm hiểu.
Tôi hỏi:
- Vậy tại sao không thuê người Pháp, người Mỹ... vào làm mà cứ phải là Trung Quốc?
- Công ty của Pháp muốn góp vốn xây nhà máy và cùng sản xuất kinh doanh nhưng ta chủ trương đấu thầu quốc tế để công ty nước ngoài thiết kế xây dựng nhà máy rồi bàn giao cho công nhân của ta chạy thử thành công thì họ hết hợp đồng rút hết người về nước.
Năm ngoái một anh bạn ở Gia Lai cho biết hiện ở Đắk Nông có hàng vạn người Trung Quốc đang sinh sống khai thác quặng bô-xít. Tôi hỏi Hiếu:
- Người Trung Quốc đang sống ở đâu? Chúng tôi muốn đến để “thực tế”.
- Chưa có người nào cả. Chỉ có vài cán bộ kỹ thuật đến vài ngày xem xét chuẩn bị để tháng 10 họ mới cho công nhân đến xây dựng cho ta nhà máy sản xuất Alumin từ quặng bô-xít.
Đúng là có lửa mới có khói. Dư luận có vống lên nhưng không hẳn chỉ do kẻ thù tung tin đồn nhảm mà còn vì mối quan tâm đến an ninh quốc gia của mọi người Việt Nam yêu nước thấy chưa thật yên lòng trước vấn đề bô-xít Tây Nguyên hiện nay. Phải chăng vì ở đây do thiếu sự tuyên truyền giải thích mà dư luận cả nước về bô-xít ở Tây Nguyên mới nóng lên đến mức công ty này phải hoãn công việc một năm để chờ Quốc hội thảo luận biểu quyết cho tiếp tục thực hiện.
Hiếu bấm máy điện thoại di động mời các cán bộ phụ trách về kỹ thuật, đào tạo, đền bù và quản đốc công trường địa chất của công ty đến làm việc với chúng tôi.
Các nhà văn gặp từng người hỏi và ghi chép không ngừng.
Tôi nhìn thấy giữa bức tường hậu treo tấm bản đồ lớn. Giữa bản đồ in màu vàng nhạt viền xung quanh màu xanh đậm. Hiếu cho biết tấm bản địa hình bô-xít Đắk Nông của quân sự chụp từ trên không. Khu vực giữa có quặng bô-xít cây cối không mọc được nên có màu vàng sáng. Màu xanh viền quanh là các khu rừng của Vườn quốc gia Cát Tiên (Lâm Đồng), một cánh rừng vùng biên giới Campuchia và khu bảo tồn Nam Lung. Con sông Đồng Nai như nét vẽ trắng xuyên qua mảng màu xanh.
Hiếu vừa chỉ lên bản đồ vừa giải thích cho chúng tôi biết: Tỉnh Đắk Nông có trữ lượng quặng bô-xít nhiều nhất cả nước. Mà Việt Nam lại có trữ lượng bô-xít lớn thứ 3 trên thế giới sau Guinea và Australia. Dự kiến tỉnh Đắk Nông sẽ xây bốn nhà máy sản xuất Alumin. Còn từ Alumin sản xuất ra nhôm kim loại còn phải qua công đoạn điện phân tốn rất nhiều điện phải chờ có nhà máy thủy điện Đồng Nai V, chuyên phục vụ cho sản xuất nhôm. Ta không có chủ trương xuất khẩu quặng bô-xít. Alumin không phải là sản phẩm thô, có giá trị thương mại cao nhưng biến nó thành nhôm kim loại thì mới thật sự có hiệu quả kinh tế.
Các tỉnh Tây Nguyên, đặc biệt tỉnh Đắk Nông đang trông chờ vào các dự án khai thác bô-xít, sản xuất Alumin, nhôm để biến vùng đất nghèo thành giàu có.
Nguyễn Văn Hiếu, người miền Bắc học xong Cao đẳng Bản đồ liền vào đây thăm dò quặng bô-xít cùng với các chuyên gia Hunggari từ 1981. Hiếu nói:
- Các anh tìm hiểu thực tế sẽ rõ, dư luận cán bộ và người dân Đắk Nông rất ủng hộ dự án bô-xít, khác hẳn với dư luận ở các nơi.
Bóng nắng chạy vào sát thềm hội trường. Nắng to như nung đỏ sân công ty. Chúng tôi úp sổ ghi chép, có anh đội máy ảnh lên đầu khi ra xe để theo Hiếu đến xem mặt bằng nhà máy Alumin Nhân Cơ, còn gọi là “Dự án khai thác bô-xít và sản xuất Alumin Nhân Cơ” (Đắk Nông I).
2. Trước mắt chúng tôi là mặt bằng nhà máy đã san ủi hơn trăm ha, được bao quanh bởi các ngọn đồi hoang cằn trơ sỏi đá, mặt nền nhà máy trộn lẫn giữa đất đỏ bazan, đất sét màu hồng và đất hữu cơ màu nâu nhạt. Tất cả được lu lèn, bện chặt lấy nhau điểm xuyết thêm màu tím sẫm của những hạt quặng bô-xít để cả một vùng sáng rực như trải bằng một lượt vải hoa mới. Ven nền nhà máy đã xanh um cỏ vetiver được trồng để chống sạt lở.
Các nhà văn đua nhau chụp ảnh công trường. Cứ có dịp là tôi lại hỏi Hiếu và Mạnh, quản đốc Công trường địa chất của công ty về việc người Trung Quốc sắp đến xây dựng nhà máy ở đây.
Theo các anh nói thì ta tổ chức công khai đấu thầu quốc tế về việc thiết kế xây dựng nhà máy sản xuất Alumin. Ta thuê một nước thứ ba xem xét đánh giá thẩm định mọi đồ án thiết kế của các nhà thầu. Khi tổ chức mở thầu có sự tham gia của trọng tài quốc tế. Cuối cùng chỉ có ba nhà thầu Trung Quốc tham gia. Các tập đoàn nhôm lớn trên thế giới chỉ muốn liên doanh, không muốn làm nhà thầu xây dựng nhà máy.
Qua đấu thầu, chọn được Chalieco là tập đoàn xây dựng, sản xuất Alumin - nhôm đứng hàng đầu thế giới. Chalieco đã từng xây dựng những nhà máy sản xuất Alumin - nhôm ở nhiều nước khác. Họ thực hiện theo công nghệ hiện đại của thế giới chứ không chỉ của Trung Quốc. Ra đấu thầu thế giới họ thường thắng thầu vì giá nhân công của họ rẻ. Họ đầu tư nhà ở lán trại cho công nhân viên cũng rất rẻ, không như các nước khác.
Ở Phú Thọ, người Thụy Điển đến xây Nhà máy Giấy Bãi Bằng. Xong việc, công nhân của họ về nước, khu nhà ở công nhân của Thụy Điển bỏ lại cho ta nay là khu nhà hàng khách sạn Bãi Bằng sang trọng. Chắc chắn cán bộ, công nhân của Trung Quốc không thể sống sang trọng như vậy. Mặt khác, có lẽ vì Trung Quốc đã nắm được công nghệ tiên tiến của thế giới, họ không phải tính chi phí đầu tư chất xám vào giá thành xây dựng nhà máy nên gói thầu của họ thường có giá thấp hơn các công ty nước ngoài khác. Tôi cười vỗ vai Hiếu nói:
- Nếu xét về kinh tế đơn thuần thì Trung Quốc thắng thầu là đúng quá rồi.
Hiếu là người láu lỉnh, phản ứng nhanh vỗ vào lưng tôi, nói:
- Cũng vì an ninh quốc gia mà Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam mới thống nhất với Bộ Quốc phòng để cho Công ty Đông Bắc của quốc phòng góp vốn đầu tư vào đây lớn nhất. Đại tá Bùi Quang Tiến làm Tổng Giám đốc công ty của chúng tôi là vì vậy. Phó Tổng giám đốc phụ trách kỹ thuật Nguyễn Phú Dương cũng từ Công ty Đông Bắc về đây. Hôm nay anh Dương cùng với cán bộ địa phương về công trường xây dựng nhà máy Alumin ở Lâm Đồng để tham khảo học hỏi kinh nghiệm quản lý người nước ngoài. Tôi cười, nói:
- Nếu dư luận xã hội về an ninh quốc gia... không nóng lên, liệu các ông có phải lo đến quản lý người nước ngoài không?
Trước mắt, chúng tôi là triền đồi hoang không có màu xanh. Ở thung lũng chân đồi có chiếc xe gầu đang múc đất cho ô-tô ben chở đi. Quanh đấy còn những cần cẩu lớn, xe lu... đó là khu bể chứa bùn đỏ.
Bùn đỏ là phần thải loại sau khi đã phân giải để lấy Alumin. Vì trong bùn đỏ có dính hóa chất độc hại nên người ta rất sợ để nó thấm xuống tầng nước ngầm thì tai họa khôn lường còn hơn cả Vê-đan giết chết sông Thị Vải. Dư luận xã hội đang nóng lên bùn đỏ ở Tây Nguyên.
Hiếu giải thích với chúng tôi về các biện pháp kỹ thuật sẽ xử lý bùn đỏ ở đây. Vì nhà máy chưa xây dựng, các hồ chứa bùn đỏ cũng chỉ đang đào bỏ tầng đất hữu cơ nên chưa thể “thấy gì ghi nấy” về việc này. Tôi có ý định sẽ về tìm hiểu kỹ để viết về việc xử lý bùn đỏ ở công trường xây dựng nhà máy Alumin Tân Rai huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng. Ở đó công nhân Trung Quốc đang xây dựng nhà máy cho ta, ở đấy mới có nhiều điều để “thấy gì ghi nấy”.
3. Buổi chiều khi chúng tôi trở lại trụ sở Công ty, được Nguyễn Văn Hiếu giới thiệu một chị cán bộ địa phương đến để dẫn đường các nhà văn vào tìm hiểu dân địa phương có liên quan đến dự án khai thác bô-xít ở đây. Chị là người miền Bắc theo chồng vào đây từ lâu, nay đã trở thành cán bộ cốt cán xã Nhân Cơ huyện Đắk R’Lấp tỉnh Đắk Nông.
Đường vào bon Bu Dấp của đồng bào M’Nông đã được mở rộng, nửa ngoài được đổ bê-tông, các gia đình M’Nông ở theo ven đường, ven đồi.
Bu Dấp có 25 hộ dân được đền bù đất để làm mặt bằng nhà máy và đất có quặng bô-xít sẽ được khai thác để sản xuất Alumin. Đất có quặng bô-xít không thể canh tác nên dân được đền bù thì mừng lắm. Nhiều người dân đến công ty đề nghị giao đất để được đền bù. Nhưng lấy năm quả đồi có quặng, sản xuất nhiều năm liền mới hết nên nhà máy chỉ có thể thực hiện cuốn chiếu, làm đến đâu đền bù đến đấy.
Đồi sỏi sau khi lấy xong quặng, nhà máy phải lấp đất hữu cơ để trả cho địa phương trồng trọt và canh tác. Dự án bô-xít vì thế ngày càng hấp dẫn với người dân Đắk Nông. Từ khi Công ty thành lập, xã Nhân Cơ được hưởng lợi nhiều nên theo chị cán bộ xã thì quan hệ giữa Công ty với địa phương rất tốt. Công ty muốn tuyển dụng một số cán bộ địa phương nhưng chỉ mình anh Đ’Phương được nhận vào làm cán bộ đền bù cho công ty. Chúng tôi vào gia đình già làng của bon Bu Dấp. Đó là già làng Điểu Sơn, 82 tuổi. Hỏi về cảm tưởng của người dân với việc xây dựng nhà máy Alumin ở đây, già làng cười nói:
- Dân mình thích lắm, nhiều nhà giàu lên, có nhà tầng, có xe máy vì được đền bù đấy. Xưa kia cứ ông trời làm mưa là có cá về Bầu Ếch. Tát cá Bầu Ếch, cả bon lại chia đều mỗi nhà một phần cá, nay nhà máy lấy mất Bầu Ếch đền bù chia nhau mỗi nhà một triệu, hơi thiệt đấy nhưng nhà máy về dân mình mới có cái đường cái điện về bon chứ.
Chị cán bộ xã cho biết, khi Công ty đến vận động bà con giao đất Bầu Ếch có người nói ra nói vào nhưng già làng Điểu Sơn nói một câu, mọi người nghe theo ngay rồi vui vẻ chia nhau tiền đền bù.
Già làng Điểu Sơn và chị cán bộ xã còn cho biết hiện ở đây đã có bốn cháu nộp hồ sơ cho công ty để được công ty nuôi học trung cấp để thành công nhân nhà máy sản xuất Alumin.
Dự tính mỗi nhà máy sản xuất Alumin mọc lên cần có 1.000 đến 1.500 công nhân. Ở đây, Công ty đã xét tuyển 2 đợt được 756 em cho vào học trung cấp nghề. Công ty đã chi phí để nuôi các em ăn học hết hơn 20 tỷ đồng. Với con em đồng bào dân tộc sở tại thuộc phạm vi dự án chỉ cần học xong cấp hai, Công ty sẽ nuôi học tiếp văn hóa một năm rồi mới cho đi học 2 năm trung cấp để thành công nhân nhà máy.
Do được hưởng lợi trực tiếp hoặc gián tiếp mà từ hôm đến Đắk Nông, hỏi bất cứ người dân nào người ta đều ủng hộ các dự án về bô-xít, chắc chắn nó sẽ làm thay đổi hẳn bộ mặt tỉnh Đắk Nông trong tương lai.
Từ nhà già làng Điểu Sơn, chúng tôi sang nhà ông Điểu Lônh (Lôi). Nhờ có tiền đền bù đất mấy trăm triệu, ông xây cho con gái, con rể ngôi nhà khang trang lát gạch men bóng lộn, xa lông, tủ chè, ti-vi, quạt điện… làm chúng tôi ngỡ mình đang ngồi ở thành phố chứ không phải là một bon hẻo lánh của người H’Mông.
Nhờ dự án khai thác bô-xít mà bon Bu Dấp và cả xã Nhân Cơ đang từng ngày thay da đổi thịt để trở thành công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đô thị hóa.
Bài 4: Tạp chí Hồn Việt cũng đã có lúc biến thành Hồn Tây
Nguồn: http://vn.360plus.yahoo.com/phamvietdaonv/article?mid=6720