Trần Trung
1/Cứ mỗi lần từ Hà Nội về thăm Quê, tôi lại ngùi ngùi, xúc động mà thương Thành Nam Quê mình.Chao ôi! Đất Nam Định-mang"phong vị và thổ ngơi"(chữ của Nguyễn Tuân) của một vùng Văn hiến một thời. Mà, lại trở thành tiếng thở dài nuối tiếc, khi ta hoài vọng về kỉ niệm đã qua.
Từ ngày chuyển lên Hà Nội, do bộn bời công việc cùng lo toan mưu sinh ở đất Kinh kì, vợ chồng tôi ít về Quê.Dẫu ở đất Thành Nam-Quê Nội tôi có quá nhiều kỉ niệm vui buồn từ thưở ấu thơ.Làm sao mà không nhớ thương và tự hào, kiêu hãnh về đất Tức Mạc-nơi cội nguồn, phát tích của dòng tộc Nhà Trần.
Có những lần về thăm Quê-nhất là những dịp "Thanh minh trong tiết tháng ba",sau khi sang bên kia sông (Đào)thuộc đất làng Nam Vân-Nam Trực, thắp hương cho ông bà Nội, tôi lại qua nghĩa trang Hoa Đồng để thắp hương cho mẹ.Rồi, cứ mỗi lần ấy, tôi hay có thói quen tìm về Hồ Vị Xuyên mà kí ức tuổi thơ tôi, cái hồ này từng có tên tiếng Pháp: Hồ La-Két.Tôi lặng lẽ và thành tâm khi đứng trước bức tượng đồng uy nghi và cao cao của Đức-Thánh-Trần Hưng Đạo đại vương.Tôi lầm rầm khấn thầm những mong Cụ Trần "sống khôn thác thiêng" mà phù hộ cho Đất-Quê này, xứ sở Đại Nam này sẽ qua cơn rối loạn và bĩ cực của cái thời đương đại thật lắm chuyện buồn vui và được mất này.Trong con mắt ngưỡng vọng và thành tâm của tôi lúc đó, hình như tôi lại nhận ra một điều lạ: Đức Thánh Trần đứng đó vừa thật oai phong, đĩnh đạc, uy nghiêm,lại vừa như trầm tư, suy ngẫm lung lắm! Chợt, một cơn gió thổi mạnh làm bay tung những chiếc lá đã ngả sắc vàng. Tôi cứ đứng đó lặng lẽ mà nhìn theo những chiếc lá vàng rơi rụng bị gió cuốn ra tít xa...
***
2/Hôm nay,tôi lại trên đường về Nam Định. Bởi dồn dập khoảng mưoi ngày nay, tôi liên tiếp nhận được tin nhắn hoặc điện thoại(gọi rất vội, rất nhanh!) của những người bạn học xưa của tôi:
-Sao lâu rồi mày(ông) không về!Ông quên Quê mình rồi à! Chúng tôi rất nhớ ông. Về đi!
-Ông đã biết chưa, thằng Tú-Hàng Sũ bị ung thư rồi!
-Trung ơi! Thằng Đăng-Địa( Thầy giáo Đăng-dạy môn Địa lý) đang dạy học hay luyện thi gì đó, tự nhiên ngã gục xuống bục giảng. Đột quỵ rồi!
Chao! NHững thông tin-cảm xúc dập dồn, gấp gáp...đầy nước mắt.
Xe tôi tiến dần vào Thành phố. Tôi quan sát nhanh.Hai bên đường phố, nhà cửa mọc lên san sát.Rất khang trang và sáng sủa hơn nhiều so với ngày tôi rời Thành phố Quê hương lên làm việc và sinh sống ở Hà Nội.Mà, cũng lạ và bất ngờ khi tôi lại "mục sở thị" mà lại chạnh lòng khi nhận ra: Cửa hàng cửa hiệu buôn bán thì nhiều.Thế mà lại rất thưa vắng khách mua.Trên đường phố qua lại, vẫn nhiều xe đạp. Tôi tự nhủ: hay là gần đây, xăng liên tục tăng giá..
Thấy còn sớm,tôi dừng xe ở phố Vải Màn (không hiểu sao tôi cứ thích gọi tên phố từ ngày xưa). và xe đỗ ở hàng phở Đán-một hàng phở ngon nổi tiếng từ lâu lắm rồi.Tất nhiên ông chủ quán có tên Đán đã mất từ lâu.Bây giờ con cháu ông kế nghiệp-phở "Gia truyền đích thực.Được ăn bát phở ngon ( mà lại rẻ nữa chứ) ở Quê nhà. Nước dùng đã ngọt,chất lại trong.Thịt và bánh phở vừa phải. Rất thanh cảnh. Tự nhiên trong lòng tôi lại dâng một cảm giác rất khó tả.Một chút khoái chá, khoái khẩu lại xen cả chút ngậm ngùi thương tiếc. Thật lạ. Bởi Nam Định Quê tôi vốn là Đất ăn, Đất học và cả Đất võ cơ mà...
***
3/Rồi, tôi lại ra đi.Cuộc sống và công việc đang chờ tôi ở Hà Nội.Lần này về Quê, vội vàng thăm hỏi bạn bè, người thân, tôi đã không ghé qua bức tượng đồng uy nghi, lẫm liệt mà cũng đầy suy tư của Đức-Thánh-Trần. Thế mà, trong tâm tưởng tôi,Người vẫn đứng đó đẹp đẽ, sang trọng. Người điềm nhiên trước những cơn gió lộng thổi và lá vàng rơi bay...
HÀ NỘI 5/8/2013.