Trang chủ » Bầu bạn góp cổ phần

Duy Bằng tìm lại mùa nhau

Inrasara
Thứ tư ngày 11 tháng 4 năm 2012 10:13 AM

Đọc tập thơ  tìm lại mùa nhau  của Duy Bằng ,NXB Thanh niên ,H.,2012
Giữa đô thị Sài Gòn mà nhịp sống luôn chuyển về phía trước ,sôi động  ,cấp tập như không thể hãm lại được thì có một người “tìm lại mùa nhau”. Tìm lại mùa nhau ,với những “khoảng lặng”,”vừng trăng ảo” “bến thời gian”,với “gió núi”, “hoa sữa”, “nợ tình”chưa trả, “hương lòng” còn vương …
 Trong khi thơ hôm nay luôn tìm cách cựa quậy trước thực tại đa chiều ,phức tạp  khó nắm bắt ; cạnh đó ,trong lúc các nhà thơ đương đại thường trực đối mặt với thời cuộc biến động ,từ biến cố to lớn ảnh hưởng cả khu vực như sự biến ẩn nhiều nguy cơ bùng nổ xung đột ở Biển Đông ,suy thoái kinh tế toàn cầu cho đến vụ việc dường nhỏ bé mang tính cục bộ nhưng tác động ngấm ngầm vào sinh hoạt ngày thường như các tranh chấp đất đai hay leo thang giá vàng xăng dầu …thì có nhà thơ quay lại quá khứ xa “tìm lại mùa nhau”
  Tìm lại mùa nhau ,để “thức với trăng khuya”mà  “đếm tuổi mình”,ngồi lại với “kí ức mùa đông” của chính mình mà “độc thoại” để “hát lời xa xưa”
            Nhớ lại tuổi xưa
            Một thời gió cát
            Nắm tay nhau
            Mở trang sách học trò…
            Em lấy chồng xa
            Quảng đời lưu lạc
            Anh ra đi không hẹn ngày sang
            Bởi xa cách
            Nên dài thêm khoảng nhớ
            Lúc thu buồn
            Thơ viết dở không trang .
 
Thời thơ Mới ,có nhà thơ đã đi ngược dòng thời đại như thế .Quách Tấn với, Mùa cổ điển gần như một mình đi ngược laị xu hướng thơ thời đoạn ấy. Không hẳn chống lại “thơ mới” ,xu hướng văn nghệ của thời đại mới ,mà như muốn níu lại cái gì sắp mất , vĩnh viễn ,trong chân trời của dòng “thơ sáng tạo”
Duy Bằng hôm nay, không phải “cô độc”như Quách Tấn ngày ấy ,bởi cạnh anh có không ít kẻ đồng hành .Trong ba dòng chính thơ đương đại Việt Nam: dòng câu lạc bộ ,dòng tiếp hiện và dòng sáng tạo ,thơ Duy Bằng đứng vào dòng nào ?Hay ở giữa những dòng nào ?
  Người đọc không khó tìm thấy suốt tập thơ tìm lại mùa nhau những “tuổi xưa” “trang sách học trò” “một thời vụng dại”, “em lấy chồng xa”, “heo may giọt nắng”, “trăng khuya lẻ bóng”, “thơm nếp hương quê”, “nỗi nhớ sang mùa”…Ước lệ với thi ảnh và cụm từ kia có mặt đầy trong các tập thơ của các nhà thơ hôm nay  .Chúng tìm đến (hay Duy Bằng sử dụng lại chúng) ở Tìm lại mùa nhau không là điều lạ .
 Tôi đã đề nghị một lần ở tiểu luận “hóa giải và hòa giải ba loại thơ hôm nay”(tạp chí sông Hương ,6-2010) rằng ,không cần phải phân biệt đối xử với ba loại thơ này  .Mỗi loại thơ tồn tại có lý do của nó ,và cần thiết . Thơ lục bát không thể chết đi ,là chuyện không bàn .Hoặc có khờ mới ý định giải tán các câu lạc bộ thơ Đường luật ,thơ mực tím, áo trắng các loại .Thơ trên diễn đàn công cọng hay trên sách giáo khoa ,thơ “tiếp hiện”in tràn trân mặt báo hay tạp chí hiện tại cũng thế ,không hề gì cả .Càng không vấn đề ,khi có cá nhân tách đàn ,dũng cảm kia mở một trào lưu mới và quyết tâm theo đuổi đến cùng con đường biệt lập mà chưa hẳn người đọc hôm nay chấp nhận .
Chỉ khi nào ba loại nhà thơ này công kích nhau ,mới thành vấn đề  .
Thơ Duy Bằng không mới ,nhưng nó thật .Lời thật và tình thật .
         Thế rồi ta cũng chia tay
         Em ở lại tôi trở về phố cũ
         Con đò xưa vắng chiều
         Bến rũ
         Thương mang một vết loang buồn
         Xa cách đợi
         Thời gian rộng hư vô
         Nhà lẻ bóng bữa cơm chiều nhàn nhạt
         Ta chờ em đêm dài hoang mạc
         Cong queo giấc ngủ chập chờn.
 
Tình thật với bao kỷ niệm từ thuở niên thiếu trải dài đến những ngày chuẩn bị sang tuổi thất thập .Mái trường làng yên ả hay mối tình thanh xuân trong xanh ,con sông quê với bến đò xưa cũ nay đã nên bãi nên phố ,hình bóng mẹ xa khuất hay thân phận mình đang phiêu bạt xứ lạ quê người …Tất cả làm nên kỉ niệm vừa êm đềm vừa nhức nhói để tao ra mạch chảy xuyên suốt tập thơ  tìm lại mùa nhau
Xen kẽ giữa xưa và nay ,quá khứ và hiện tại luôn tồn tại khoảng giữa .
            Nhớ lại tuổi thơ một thời gió cát
            Nắm tay nhau mở trang sách học trò…
            Nay trở lại
            Rêu phong mái tóc
Chính khoảng giữa chông chênh đó sinh ra loại thơ hồi khứ -Tìm lại mùa nhau dù không hề có dấu vết của nổ lực sáng tạo câu chữ ,hình ảnh và cách nói đều đều và chậm rãi ở nhịp điệu sâu lắng ở suy nghiệm cuộc người ,nên không phải không đáng đọc .Nhất là thơ Việt đã quá miệt mài với phiêu lưu sáng tạo không biết đâu là điểm dừng ; khi thân ta đã mỏi mệt rã rời với nhịp sống xô bồ thời hiện đại ;và nhất là khi hồn ta đã chán chê với lắm thức ăn tinh thần lạ lẫm của mọi dạng thức trong thế giới hoàn cầu hóa …Ta tìm lại mùa nhau .Để thanh thản trong chân trời yên ả của kỉ niệm ,một kỉ niệm của ta và cho riêng ta ,và tâm hồn đồng diệu nữa ,chắc thế 
                                                                             
Sài Gòn  30 -3 -2012