Tôi biết ông từ những năm tháng trong nhóm những nhà văn bị quy kết theo chủ nghĩa
Xét Lại của Liên Xô
Tôi thường xuyên gập ông ở nhà anh Mac Lân và anh Dương Tường , anh Lê Bầu
Anh người gầy gò , cao lênh khênh , to lớn , Anh cao nhất , to lớn nhất trong nhóm bạn " Xét lại" của mình
Và lúc nào anh cũng đói , với tiêu chuẩn gạo được nhà nước cho mua lúc bấy giờ không thấm vào đâu với tác giả " Đội gạo lên chùa " cao lớn như anh .
Tôi khi đó mới ra trường , thấy các anh toàn những người tử tế , tài năng mà sao vất vả quá .
Tất cả các anh đều phải đi bán máu để có thêm tiền lo cho gia đình , Tiêu chuẩn bán máu chỉ có hạn , Nhiều khi các anh xin mãi mới được " bán máu chui " thêm một hai lần nữa và dù mặt tái xanh nhưng nhìn các anh hớn hở vui tươi ra mặt mà thương không cầm được nước mắt .
Các anh những người tài năng nhưng bị cấm viết , mà không cho viết thì lấy gì để sống và có tiền nuôi vợ con .
Vì vậy các anh viết và cho người khác đứng tên , Nhuận bút chia đôi , Vậy mà do đó cũng có mấy nhà văn trẻ bỗng nổi tiếng , lĩnh giải thưởng , xúng xính rất oai xuất hiện .
Tôi chẳng biết làm sao để giúp các anh trong thời " Gió to , bão lớn" này . Đành là cứ rảnh rỗi lại đến chơi ,Thăm các anh và hễ có nhuận bút do tôi vẽ bìa sách và làm minh họa cho các báo là tôi lại dấm dúi đưa cho các anh có thêm chút tiền lo cho gia đình .
Trong những năm tháng khốn khó đó anh Khánh đã làm thợ may . Làm bảo vệ , chăn nuôi lợn , Bán máu để sống và nuôi dưỡng một niềm tin mãnh liệt cho những tác phẩm ấp ủ của mình , Để rồi cuối đời ông đã viết quyết liệt như để giành lại những thời gian đã mất do bị
" treo bút "của mình .
Ông đã cho ra đời những tác phẩm văn học lịch sử đồ sộ , tác phẩm Hồ Quý Ly , Mẫu Thượng Ngàn , Đội gạo lên chùa ....
Những tác phẩm để lại dấu ấn riêng Nguyễn Xuân Khánh trong lòng độc giả , và cống hiến cho nền văn xuôi hiện đại của Việt Nam
Hôm nay lại nhớ hôm tôi ra Hanoi cùng các anh đến dự lễ khánh thành phố mang tên cha tôi nhà văn Kim Lân
Rồi lại nhớ khi nghe tin anh Khánh ốm nặng , Tôi ra hanoi cùng anh Dương Tường và anh Nguyễn chí Cư đến thăm anh Khánh ,
chúng tôi ôn lại kỷ niệm gian khổ , bất công một thời .
Và thật tự hào rằng các anh vẫn không gục ngã trước bao bất công , gian khổ . Vẫn nuôi dưỡng niềm đam mê của mình .
Tôi hạnh phúc và tự hào khi tôi đã được gần gũi và chứng kiến , chia sẻ mọi thăng trầm của các anh .