Cột: - Kèo này! Cậu có thấy mọi sự việc trên đời luôn luôn có hai mặt không?
Kèo: - Đúng vậy. Cái gần gũi với ta nhất là bàn tay cũng có mặt phải mặt trái, cho nên trong dân mới có câu “trở mặt như trở bàn tay”!
Cột: - Không phải chuyện ấy!.. Tớ muốn nói tới chuyện “hai mặt của một vấn đề” cơ.
Kèo: - “Hai mặt của một vấn đề”? Nghĩa là cậu định nói về triết học?
Cột: - Cũng không hẳn là thế. Ý tớ là, khi xem xét, đánh giá một vấn đề, ta nên nhìn nhận cả mặt phải và mặt trái, mặt tốt và mặt xấu, mặt lợi và mặt hại… không nên thiên về một mặt nào.
Kèo: - Ví dụ?
Cột: - Ví dụ thì nhiều, nhưng tạm nêu ví dụ về cái nạn BẰNG GIẢ.
Kèo: - Bằng giả thì sao? Chả nhẽ chuyện ấy cũng có MẶT TỐT ư?
Cột: - Có mặt tốt chứ, sao không?.. Tớ nói rồi mà, mọi sự việc luôn có hai mặt…
Kèo: - Thế theo cậu, mặt tốt của cái bằng giả là ở chỗ nào?
Cột: - Không chỉ cái bằng có mặt tốt mà cả cái gọi là NẠN BẰNG GIẢ, cũng có mặt tốt đấy!
Kèo: - Này, thần kinh cậu có bình thường không?.. Hoặc vừa rồi rẽ vào quán bia, có … quá chén?..
Cột: - Tớ đang rất bình thường mà. Rất tỉnh táo là đằng khác, rượu bia gì đâu! Để từ từ tớ giải thích cho cậu nghe xem có hợp lý không nhé?
Kèo: - Ừ, nói đi.
Cột: - Cái mặt tốt, mặt lợi thứ nhất là bằng giả và nạn bằng giả đã đem đến công ăn việc làm cho một số người, từ người làm phôi, in bằng đến người bán bằng giả . Đúng không?
Kèo: - Tức là theo ý cậu, nạn bằng giả đã… đóng góp một phần vào việc giải quyết vấn đề thiếu việc làm của xã hội?..
Cột: - Đúng! Đúng! Đúng là như thế đấy. 
Kèo: - Thế còn… mặt lợi thứ hai?
Cột: - Thứ hai, quan trọng hơn rất nhiều lần… Nhưng trước khi nói cụ thể, tớ hỏi cậu có nhớ câu này: “Ra ngõ gặp anh hùng” không?
Kèo: - Câu ấy có từ thời chiến tranh chống Mỹ, hồi đó tuy tớ còn nhỏ, nhưng đã nghe, đã biết rồi và còn rất tự hào nữa!
Cột: - Thế nếu bây giờ câu đó được thay bằng câu: “Ra ngõ gặp tiến sĩ” thì cậu có khoái không?
Kèo: - Được thế thì ai mà chả khoái. Không chỉ khoái mà còn hãnh diện vì được là người Việt Nam cùng với các vị tiến sĩ ấy.
Cột: - Vậy muốn nhanh chóng biến câu đó, cái câu “Ra ngõ gặp tiến sĩ” thành hiện thực, mà chỉ trông chờ vào công tác đào tạo như hiện nay, thì còn lâu lắm mới có được. Lại phải chi một khoản ngân sách rất lớn cho ngành Giáo dục nữa cơ. Phải nghĩ cách khác, cách nào đó mang tính đột phá, đột biến,.. phải có tính chất “đi trước đón đầu”, chứ không thể tuần tự vi tiến như trước kia được.
Kèo: - Nghĩa là phải nhanh chóng phát triển bằng giả?
Cột: - Chí phải! Phải đưa cái việc làm và cấp bằng giả lên thành phong trào! Phải phát động rộng khắp, phải quán triệt tinh thần này ở mọi nơi, mọi lúc và trong mọi tầng lớp, mọi cấp học… Như ở Đồng Nai, Tp. HCM, thủ đô Hà Nội,.. ấy, bằng giả được bầy bán công khai, thậm chí được rao bán công khai trên mạng nữa…
Kèo: - Khoan! Cậu vừa nói gì? Phải quán triệt ở mọi … cấp học là thế nào? Chả nhẽ cấp trung học, tiểu học cũng phải quán triệt… làm bằng tiến sĩ?
Cột: - Chứ sao?.. Chả nhẽ cứ đợi học xong đại học mới lo làm bằng tiến sĩ, thì đến bao giờ mới có chuyện “ra ngõ gặp tiến sĩ”? Mà trong thực tế đã có khối tiến sĩ mới chỉ học xong cấp II thôi là gì?.. Cần tạo sự đột biến mạnh hơn nữa. Phải đổi mới tư duy mạnh hơn nữa…
Kèo: - Tớ xin thêm: Phải tạo thành phong trào “người người tiến sĩ, nhà nhà tiến sĩ”, “ông tiến sĩ, bà tiến sĩ, bố tiến sĩ, mẹ tiến sĩ, con tiến sĩ, cháu tiến sĩ…”.
Cột: - Tổng quát là: “Mỗi người là một tiến sĩ”! Ai có trong tay tấm bằng gì thì thi tiến sĩ bằng bằng đó. Thi một lần chưa được thì thi nhiều lần. Thi ở nước này khó thì tìm dịch vụ luyện thi ở nước khác. Dùng kiến thức không được thì dùng tiền, tiền đồng không xong thì dùng đô la… Miễn là phải đồng tâm, đồng lòng … dành cho được tấm bằng tiến sĩ về làm vẻ vang cho đất cho nước, cho họ hàng, cho gia đình cũng như cho chính bản thân!...
Kèo: - Cậu tiếp thu nhanh lắm! Nào chúng ta cùng hô: Hoan hô bằng giả!..
Cột: - Hoan hô thì hoan hô, nhưng lại có cái mặt trái của vấn đề bằng giả là, khi bị phát hiện thì sao?
Kèo: - Chả sao cả! Nhất là khi việc bằng giả đã thành phổ biến, đã thành đặc sản quốc gia với danh hiệu “ra ngõ gặp tiến sĩ”, thì cái cá nhân mang bằng tiến sĩ giả chả nghĩa lý gì sất!.. Đấy, chả nói đâu xa, ngay đến cái nhà ông thứ trưởng y tế, ngoài việc bằng tiến sĩ giả, ông ta còn mắc bao tội tầy đình khác, vậy mà chỉ bị cảnh cáo, vẫn nguyên lương nguyên chức, có sao đâu?!.
Cột: - Ừ nhẩy! Đúng là tụi mình cứ toàn lo con bò nó trắng răng! 
TRẦN HUY THUẬN