Vùng đất này nguyên trước đây có tên là Cống Rộc, thuộc xã Vinh Quang huyện Tiên Lãng, Hải phòng, vốn là một bãi biển hoang không một mái nhà. Các cụ cao niên kể lại rằng sau đó có một người tên là Đoàn Văn Vươn đã khai hoang lấn biển, làm nhà sinh sống tại đây, và từ đó về sau người dân theo ông làm nhà, lập ấp, lâu dần tạo nên một vùng dân cư trù phú như ngày nay. Người dân vì thế thường gọi ông là Kỳ tài Đoàn Văn Vươn.
Lịch sử cũng ghi lại vào năm thứ hai triều nhà Nguyễn Phú, bọn cường hào ác bá lập mưu cướp đất khai hoang của những người dân nơi đây khởi đầu là việc cưỡng chế đất khai hoang của Kỳ tài Đoàn Văn Vươn, như là trường hợp răn đe điển hình. Nhưng không chịu khuất phục, người nông dân hiền lành này đã dám đứng lên cùng với các anh em họ hàng của mình tổ chức chống lại bọn tham quan bằng mìn tự chế và súng hoa cải. Việc tuy không thành, nhưng tin tức cũng đã đến tai triều đình, và nhờ đó những người dân đã giữ lại được đất đai của mình.
Sau này, khi Kỳ tài Đoàn Văn Vươn mất, người dân đã tôn vinh làm thành hoàng làng, và đặt tên làng là làng Cưỡng chế, để các thế hệ sau đời đời ghi nhớ ơn công khai phá và bảo vệ đất đai của ông. Một ngôi đình làng to đẹp cũng được dựng lên trên nền đất cũ của gia đình ông, nơi vốn trước đây là chỗ căn nhà bị bọn tham quan giật phá.
Theo tục lệ từ đó, hàng năm cứ nhằm ngày mùng 5 tháng 1 hàng năm, dân làng mở hội để tưởng nhớ thành hoàng làng, ngày khai hội cũng chính là ngày thành hoàng nổ mìn và bắn súng hoa cải chống lại bọn tham quan cưỡng chế. Lễ hội diễn ra trong 3 ngày.
Ngày khai hội, sau nghi lễ tế thành hoàng, dân làng cũng tổ chức nghi lễ nổ mìn và bắn súng hoa cải để diễn lại tích truyện thành hoàng giữ đất trước đây. Theo tục lệ, mỗi xóm phải làm một quả mìn tự chế, đến giờ đẹp mang ra cánh đồng trước đình cho nổ thi, xóm nào nổ to nhất sẽ được nhiều may mắn, nếu mìn không nổ thì sẽ xui xẻo cả năm. Các xóm cũng cử ra một người bắn súng hoa cải giỏi nhất để thi bắn, ai bắn giỏi sẽ được nhận một phần thưởng của các bô lão trong làng. Người được chọn ra thi bắn phải là người không có tang trở, vợ chồng song toàn, con cái có nếp có tẻ, làm ăn phát đạt.
Ngoài ra dân làng còn tổ chức các trò diễn như hôi cá, giật nhà để nhớ về việc ngôi nhà và đầm thủy sản của thành hoàng bị phá trước đây. Trong trò diễn, hành trăm máy xúc được trang trí bằng các hình vẽ graffiti bắt mắt, cùng xông vào ngôi nhà được dân làng dựng sẵn trước đó và kéo sập trong tiếng hò reo cổ vũ của dân làng. Sau khi căn nhà bị san phẳng, hàng trăm nam thanh, nữ tú trong làng thi nhau nhảy xuống đầm nước trước của đình bắt cá. Theo người dân trong làng, người nào càng bắt được nhiều cá thì sẽ càng gặp nhiều may mắn trong năm.
Lễ hội làng Cưỡng chế là một nét đẹp văn hóa của người dân vùng biển Tiên Lãng, nêu cao truyền thống khai hoang lấn biển và bảo vệ đất đai của cư dân nơi đây.
(Suu tam)