| Chỉ một năm sau thôi, ông bà Long lại đồ đoàn về làng. Hai cụ không chịu nổi cảnh nhốt trong chuồng như con chim thằng cháu nuôi trên sân thượng. Ông cụ càng không chịu nổi những cuộc tiếp khách của con trai mình. Họ đều dạ thưa cụ, dạ vâng ạ. Khách đến, xe ô tô đứng từ xa, khách vào nhà thấy tổng Giám đốc đi vắng liền dạ chào cụ con về. Cụ khép cửa chưa kịp đi vào thì nghe hai người khách nói với nhau. Mất mẹ nó một ngày từ Thanh Hóa ra, toi luôn cả nghìn đô, khéo lại đứt mẹ nó cái hợp đồng này, chó chết thật. Nghe mà buồn cho khách cho con. Bạn nó toàn nói với nhau bằng đô la bằng dự án, cả năm cụ ăn cơm với con được mươi bữa. Cụ ông cụ bà nhìn nhau héo hon xem ti vi ù đầu …Có điều mà hai cụ không nói ra ấy là những nỗi buồn của cụ với vợ anh Kha. Có hai đứ con du học hết, chị vợ nghỉ hưu sớm tha thẩn ở nhà cũng chán . May mà chị có nhiều bạn gái cùng lứa toàn những chị có chồng làm chức vụ. Cà phê sáng sàn nhẩy chiều gọi nhau cười hi hí nghe chương chướng. Có hôm chiều mới nhập nhoạng chưa kịp thổi cơm bạn gọi eo éo chị chạy vù ra ngõ mua ba hộp cơm hai cho bố mẹ chồng một cho chồng rồi vù đi. Cụ khóa cửa thấy sực nức mùi nuốc hoa ở lại. Đem chuyện nói với con trai thì anh gạt đi, cứ để cô ấy vậy con còn dễ làm việc. Hai cụ thở dài. Lẩm bẩm. Nát! sợ rằng nát. Lâu lâu có người làng xuống chơi cụ Long mừng bao nhiêu thì vợ Kha lạnh lùng bấy nhiêu. Khách về rồi cụ lên phòng bắc cái ghế con ra nhìn cây chanh trồng trong chậu sành mà nhớ thằng Thắng nhớ ngôi nhà có mùi bồ hóng bếp rồi lại thương thằng Kha… Thắng dìu bố mẹ vào nhà, nước mắt người già người trẻ chứa chan. Vườn tược xanh tốt, mấy luống rau xu hào bờ ao ngằn ngặt xanh như loáng mỡ. Bà cụ Long đang vuốt ve đứa con gái thiếu mẹ của thằng Thắng đang học lớp 7 ngửi mồ hôi khét nắng trên tóc nó. Vừa bê đồ vào nhà, Thắng vừa nhìn anh giận anh thì ít thương anh thì nhiều. Người làng này chỉ nhìn thấy ông Kha đi xe ô tô về làng, thấy ông làm Xếp một Tổng Công ty ở Trung ương. Nhưng Thắng thì biết cái nỗi khổ của anh mình. Đổi cái giá nhẫn nhịn hầu hạ nhậu nhẹt cho những anh cấp to hơn như thế nào. Đã một hồi Thắng làm cán bộ một công ty trên tỉnh lạ gì sự đánh đổi của đời. Chả có cái gì là đổi bằng nước bọt sất. Vật thể hay là đến phi vật thể cũng vậy mà thôi, có giá của nó hết. Ngay cả truyền thống còn đánh đổi còn đem ra mặc cả được nữa huống chi thân thể con người . Đã bao nhiêu lần Thắng về chơi với anh những ngày cận tết ở Hà nội. Cứ đến áp tết mới thấy cái nhục nhã của cán bộ cấp dưới đi Tết cán bộ cấp trên, anh nào cũng ứa nước mắt dù được việc hay không được việc. Anh Kha bảoThắng, từ trưởng phòng lên phó tổng của tao một căn hộ The Manor là rẻ đấy. Mấy ngày áp Tết lao đầu đi, thôi thì thuế rồi ngân hàng rồi môi trường công an địa bàn rồi đến thủ trưởng của mình rồi mới đến công nhân của mình, bã người ra chứ béo bở gì tết với nhất. Thắng nghĩ, công nhân họ chúc tết nhau bằng tấm lòng, người nông dân thăm nhau ngày tết là niềm vui nghĩa nhân ngàn đời để lại. Xa tít tắp cái câu mùng một Tết cha mùng hai Tết mẹ mùng ba Tết thày . **** Tết năm nay ông Kha sắp nghỉ hưu. Chờ lấy sổ nên ông rỗi, ông về quê ăn Tết. Con đường từ xóm bãi vào Nghè đổ xi măng tươm tất. Đồng xanh mướt mát những ngô lạc ba tháng . Những tràn ruộng trên ngô dưới bí đỏ và khoai lang su hào . Bây giờ đất chả lúc nào được nghỉ. Ấy thế mà người vẫn thiếu việc. Chuyện cày bừa cấy hái chỉ làm có non nửa thời gian. Già nửa thời gian còn lại là nông nhàn. Càng nhàn càng rách chuyện, càng uống càng hút càng hư. Lâu lắm rồi ông mới nhớ lại cái lí lẽ mà hồi đi học Kinh Tế cao cấp. Cứ khi nào khủng hoảng kinh tế thì lúc ấy Nông nghiệp lại là chỗ dựa của nền KTQD. Chỗ dựa của chín mươi triệu dân lại là ở những cái tầm thường như quê ông này sao? Ông Kha về một mình. Chiều ba mươi Tết nhà cụ Long đụng lợn. Cụ Long ngồi mâm với hai anh con trai và đứa cháu con nhà Thắng. Bà cụ Long mấy hôm nay đau khớp ngồi trên ghế dựa ăn cơm nhìn xuống mâm. Cữ này mọi năm rồng rắn quà cáp về quê, xe ông Kha rồi xe cơ quan ông Kha cũng về theo chúc Tết làm xôn xao cả xóm Nghè xóm Bãi. Ông Kha về là có khối bạn rồi thì những công ty con trên tỉnh cũng về. Họ về biếu quà tết nhưng rứt khoát phải có mặt ông Kha vào những lúc ấy. Chú lái xe hấp hổi quay lộn trở xuôi miệng dạ dạ hẹn lên đón đúng ngày. Chưa bao giờ suốt mấy chục năm ông có bữa cơm Tết chiều ba mươi như ngày xưa. Cũng vẫn căn nhà mà mấy chục năm nay đi về có chăng chỉ thêm vài bộ tranh, câu đối bằng đồng và cái sân gạch đỏ mà khi xưa chưa có. Mùi nhang lan ra vườn, mảnh vườn có luống su hào cao lêu nghêu gà ăn lươm tươm lá, mấy cây ớt quả quăn queo mùa đông xanh lét . Hai anh em ông Kha cụng chén mời bố mời mẹ. Nhìn ông Thắng cũng đã hoi hói hai bên thái dương, Ông Kha hỏi : - Giờ chú uống rượu thấy thế nào? - Em vẫn thấy ngon nhưng chỉ ngon khi uống với người thân thôi . - Chú có thấy thèm không? Ông Thắng nuốt ực cái nghẹn đang ở cổ : - Qua cái đận thèm rồi anh ạ. Chỉ nhờ thương bố thương mẹ mà em bỏ được nghiện rượu. Những ngày bố mẹ đi về dưới đấy hễ cứ uống rượu là đau đầu là người lên cơn quằn quại…NHớ bố mẹ thương bố mẹ mà em chán bỏ được rượu , em nhịn… rồi cứ nhìn thấy rượu là sợ … sợ bố mẹ chết ở xa. Thắng ngừng lại lau mắt. Ngày trước vợ em nó bỏ đi, em đau, em ngu, em hèn, em lấy rượu mà giải. Lúc ấy thấy quên được là tốt. Giận vợ thì lấy rượu mà quên chứ giận bố mẹ mà lấy rượu là ngu, ngu nhất. Em về quê ! May lắm đấy anh ạ. Mình còn có quê, nơi nương tựa cuối cùng của đời này. Có bố mẹ thương nên dù em có là thằng Thắng say làng xóm họ cũng không bỏ em. Suy cho cùng con người tài giỏi gì thì tài giỏi, riêng chuyện vợ con thì không người đàn ông nào dám chắc là mình tài …Đã có lúc em không phải với anh ... Ngừng một lát ông Thắng tiếp: - Oai oách thì chỉ ở ngoài thiên hạ thôi. Chứ về quê mình chả oai được với ai. Chỉ mỗi niềm tự hào về anh là anh không càm cắp như các ông có chức có quyền khác. Nói anh bỏ lỗi em nói càm cặp là nói theo kiểu quê mình. Ông Kha mím miệng nuốt nước bọt nhìn đứa em trai một thời là thằng nát rượu. Thắng nhẹ nhàng nói như nói riêng với mình. - Chả nhẽ ra oai với mấy đứa con đứa cháu. Ở quê chả dấu giếm được cái gì, người quê họ nhìn vợ mình, nhìn con mình, là họ đoán được đời mình ở ngoài thiên hạ. Họ nói cấm có sai anh ạ . Ông Kha nhìn ra cổng, nhìn thẳng ra phía xóm Bãi bờ sông. Sương chiều mờ mờ. Giá như ngày xưa là nghe pháo nổ … Ngày xưa bố ông hay đốt pháo vào bữa tất niên. Lúc này hai đứa con ông du học ở tây, vợ ông đã gần sáu mươi tuổi chắc đang ở vũ trường trên đường Lý Nam Đế. Người thành thị họ ngại tết quê. Ờ mà bao năm nay ông cũng có nghĩ đến Tết quê đâu, bao năm nay ông có ăn tết với bố mẹ đâu …với quan chức thì bàn thờ tổ tiên giao cho các em, giao cho vợ, còn mình thì lao đi với việc nhớn, ấn tín đền này chùa nọ. Chùa chiền đình đền thiên hạ thì thuộc vanh vách chứ có anh mồ mả tổ tiên về quê còn nhầm sang mồ mả nhà khác. Mồ mả tổ tiên chỉ thiêng với họ ấy là lúc họ về già, họ đã ngấm sự đời. Ông thăng lên một chức, ông làm được mâm cơm cúng tổ tiên chưa thì chưa biết nhưng ông đã phải làm chín mười mâm cúng thánh thần, cúng thiên hạ, cúng những ông thánh đang sống sờ sờ bên trên ông … Nén nhang trên ban thờ hôm nay sao ngát thế. Ông chợt nhớ thằng Thắng em ông nói lần nào đó nói vỗ vào mặt ông . Mái nhà xa hơn cổng chợ, nhà thủ trưởng gần hơn mồ mả ông cha . Hai anh em ông Kha lại đốt lửa đun bánh chưng ngoài đầu trái nhà. Lửa bánh chưng nhoang nhoáng chỗ đen chỗ sáng hắt lên vườn chè. Ông Kha gõ gõ cái cục than bảo ông Thắng củi này là củi muối nổ nhiều quá. Ông Thắng ngước lên nhìn anh trai, ngọn lửa in lên cái trán hói nhẵn bóng đỏ căng - Thì ra anh vẫn nhớ, vẫn nhớ củi đóm à ? tưởng anh quên . Ông Kha : - Quên sao được, nó ăn vào máu mình mà chú. Bây giờ ít củi sông đun bánh trưng chú nhỉ . Ông Thắng chợt quay nhìn anh trai: - Có một điều anh quên… Ông Kha quay sang em ngạc nhiên - Chị Đồng vớt củi xóm bãi chết rồi… Kha buông cái cây cời lửa, lửa nhập nhòe tiếng củi nổ lép bép . - Chú biết về chị Đồng ? Em biết nhiều hơn anh tưởng anh Kha ạ. * * |