Hôm nay, ngày 6-5-2012 tròn một năm nhà văn Trần Hoài Dương khép lại cuộc đời 69 năm nhiều thăng trầm của ông. Để tỏ lòng ngưỡng vọng một tác giả dành trọn đời viết cho thiếu nhi, nhóm thân hữu đã tổ chức thực hiện cuốn sách “Trần Hoài Dương vẫn còn một miền xanh thẳm”. Bản thảo gồm hai phần “Thương nhớ Trần Hoài Dương” và “Tác phẩm Trần Hoài Dương” được dàn trang và trình bày mỹ thuật một cách trang trọng. Do nhà văn Trần Hoài Dương đã từng công tác tại NXB Trẻ nên nhóm biên soạn tin cậy gửi gắm việc sản xuất cho đơn vị này. Chính giám đốc NXB Trẻ - Nguyễn Minh Nhựt cam kết sẽ lo chu toàn cho cuốn sách, nên nhóm biên soạn hồ hởi đón chờ “Trần Hoài Dương vẫn còn một miền xanh thẳm” ra mắt đúng vào ngày giỗ đầu của ông. Ai dè, khi nhà in giao sản phẩm thì hỡi ơi…cuốn sách đã bị cắt bỏ rất nhiều bài mà NXB Trẻ không hề thông báo hay thương lượng gì với nhóm biên soạn.
Vì sao một đơn vị xuất bản uy tín như NXB Trẻ lại có cách hành xử kém văn minh như vậy? Vì nhà văn Trần Hoài Dương là một nhân vật nhạy cảm chăng? Vì một số tác giả góp mặt trong cuốn sách khiến NXB bất an? Bản thảo của chúng tôi, kinh phí của chúng tôi, NXB Trẻ chỉ làm dịch vụ, sao lại tự cho mình cái quyền quyết định tất cả?
Đại diện nhóm biên soạn đã gọi điện thoại chất vấn người đứng tên biên tập là nhà văn Nguyễn Trí Công. Cũng là một người viết cho thiếu nhi, Nguyễn Trí Công luôn nhận mình là đàn em thân thiết của nhà văn Trần Hoài Dương, nên nhóm biên soạn đã không có lý do gì để… hoài nghi sự thiện chí của Nguyễn Trí Công, khi biết giám đốc NXB Trẻ giao tận tay bản thảo “Trần Hoài Dương vẫn còn một miền xanh thẳm” cho ông này tác nghiệp đúng nhiệm vụ và đạo đức một nhà làm sách thời gạo châu củi quế!
Qua điện thoại, nhà văn Nguyễn Trí Công cho rằng: “Bây giờ luật xuất bản mới quy định người biên tập phải chịu trách nhiệm trước nhất, nên mình phải làm cho sạch sẽ, không để một chút gợn nào! Vừa bảo vệ cho nhà xuất bản, vừa bảo vệ cho anh Trần Hoài Dương”. Thái độ ấy được chứng minh bằng việc ông Nguyễn Trí Công phát hiện hai tên tuổi “có vấn đề” là Trần Mạnh Hảo và Phạm Đình Trọng nên cắt bỏ ngay bài viết của hai ông, mà không cần đọc những câu nỉ non khóc bạn trong từng bài. Tất nhiên, với một bản thảo đã dàn trang hoàn chỉnh, muốn cắt bỏ thì phải tuân thủ đúng quy trình in. Cắt hai bài thì chỏng chơ cuốn sách, ông Nguyễn Trí Công khéo léo bỏ luôn ba bài của Nhật Tuấn, Thanh Tùng và Hoàng Việt Hằng cho… vừa đủ số trang in! Hoan hô nhà văn Nguyễn Trí Công! Với sự quyền biến tột đỉnh ấy, chắc chắn cái ghế biên tập của ông sẽ vững vàng cho đến ngày nhận sổ hưu!
Do cuốn sách “Trần Hoài Dương vẫn còn một miền xanh thẳm” đã bị biến dạng so với mong muốn ban đầu, để tránh gây hiểu nhầm cho những đồng nghiệp góp bài tham gia cuốn sách, nhóm biên soạn quyết định không phát hành rộng rãi. Mong các tác giả đã gửi những tâm tư đến nhóm biên soạn “Trần Hoài Dương vẫn còn một miền xanh thẳm” thông cảm và chia sẻ sự trớ trêu nằm ngoài tiên liệu này! Thành thật xin lỗi!
Dân gian có câu “cọp xuống đồng bằng bị chó cắn”. Ở đây “cọp” như thế nào, “chó” như thế nào chưa cần phân tích kỹ lưỡng, nhưng càng nghĩ càng thấy đau lòng!
Sài Gòn, 6-5-2012
Thay mặt nhóm biên soạn
LÊ THIẾU NHƠN