Chiến tranh, tự bản chất, luôn để lại máu và nước mắt. Kẻ cầm quyền có thể viện dẫn đủ mọi lý do: an ninh quốc gia, bảo vệ đồng minh, “giải trừ phát xít”… Nhưng rốt cuộc, khi một đội quân vượt biên giới, khi một thành phố bị pháo kích, thì đó bản chất của nó là cuộc chiến xâm lược. 1. Từ hình tượng đến sự tha hóa quyền lực
Tôi đã có một thời từng ngưỡng mộ Putin- một người đồng niên tuổi Nhâm Thìn xuất hiện như một vị cứu tinh cho sự sụp đổ của nước Nga.
Putin từng xuất hiện như một biểu tượng của “người đàn ông thép”: võ sĩ judo, tay cưỡi ngựa oai hùng, hình ảnh lạnh lùng của một lãnh đạo quyết đoán. Truyền thông Nga và cả phương Tây một thời cũng ngưỡng mộ điều đó.
Nhưng quyền lực kéo dài quá lâu đã tha hóa con người. Hiến pháp Nga vốn quy định tổng thống chỉ được làm hai nhiệm kỳ liên tiếp. Khi hết nhiệm kỳ 2008, thay vì rút lui, Putin đưa Dmitry Medvedev – một “người của mình” – lên ghế tổng thống, còn bản thân thì làm thủ tướng. Đến 2012, ông quay lại điện Kremlin. Và khi hết nhiệm kỳ 2024, Putin lại sửa hiến pháp, mở đường cho khả năng cầm quyền đến năm 2036.
Quyền lực trong tay một người quá lâu không còn là bảo vệ đất nước, mà biến thành bảo vệ chính mình.
2. Từ bảo vệ lãnh thổ đến những cuộc phiêu lưu quân sự
Ngay từ đầu thế kỷ 21, Putin đã cho thấy ông sẵn sàng dùng chiến tranh để củng cố quyền lực:
• Chechnya: Phát động chiến dịch quân sự tàn khốc, biến Grozny thành “đống gạch vụn”, hàng chục ngàn dân thường thiệt mạng.
• Gruzia (2008): Đưa quân vào Nam Ossetia và Abkhazia, công khai ủng hộ ly khai, chia cắt lãnh thổ Gruzia.
• Crimea (2014): Chiếm và sáp nhập bán đảo này, bất chấp luật pháp quốc tế.
• Ukraina (2022–nay): Đỉnh điểm là cuộc chiến tranh xâm lược quy mô lớn, biến châu Âu thế kỷ 21 thành chiến trường đẫm máu.
Từ một người từng được xem như “người bảo vệ nước Nga”, Putin đã trở thành kẻ gieo rắc chiến tranh ra ngoài biên giới, nhân danh lòng yêu nước Nga để chà đạp lên tình yêu đất nước của dân tộc khác.
Trong mọi cuộc chiến, kẻ cầm quyền luôn được bảo vệ. Putin và bộ sậu của ông không thiếu thốn gì. Nhưng hàng triệu dân Nga chịu cấm vận, kinh tế kiệt quệ, đời sống đảo lộn.
Với Ukraina, nỗi đau còn lớn hơn: hàng trăm ngàn sinh mạng mất đi, hàng triệu người ly tán, thành phố bị san phẳng, cơ sở hạ tầng đổ nát. Một đất nước đang trên hành trình hội nhập châu Âu, chỉ sau một đêm, bị đẩy vào thảm họa chiến tranh.
4. Chính người Nga cũng phản đối
Điều quan trọng: không phải toàn thể người Nga đều đồng tình với Putin. Ngay từ những ngày đầu cuộc chiến, hàng chục ngàn người dân đã xuống đường ở Moscow, St. Petersburg và nhiều thành phố khác hô vang khẩu hiệu “No War!”. Nhiều người bị bắt, bị giam, nhưng tiếng nói phản kháng không dập tắt được.
Hàng ngàn trí thức, nghệ sĩ, nhà báo đã chọn cách lên tiếng hoặc rời khỏi đất nước. Những tên tuổi như ca sĩ Alla Pugacheva – được mệnh danh là “diva quốc dân” – công khai phản đối chiến tranh. Các đạo diễn, nhà văn, giáo sư đại học ký tên vào những bản kiến nghị đòi chấm dứt bạo lực.
Một làn sóng di cư ồ ạt nổ ra: hàng trăm ngàn thanh niên Nga bỏ chạy sang Gruzia, Kazakhstan, châu Âu để tránh bị huy động ra chiến trường. Chính họ, bằng hành động rời bỏ đất nước, đã gửi đi thông điệp rõ ràng: chiến tranh này không phải là ý chí của nhân dân Nga, mà là tham vọng của một nhóm cầm quyền.
5. Người Việt và tấm gương soi
Điều khiến tôi ngạc nhiên là có người Việt Nam lại ủng hộ cuộc chiến này. Chúng ta – một dân tộc từng chịu đựng chiến tranh kéo dài, từng bị ngoại bang xâm lược, từng mất Hoàng Sa, bị lấn Trường Sa – sao có thể đồng tình với một hành động xâm lược?
Việt Nam ở bên cạnh Trung Quốc, cũng giống như Ukraina ở bên cạnh Nga. Trung Quốc từng tràn quân tấn công biên giới phía Bắc năm 1979, giết hại đồng bào ta, chiếm giữ Hoàng Sa từ 1974, lấn chiếm Trường Sa từ 1988 đến nay. Nếu bạn ủng hộ Nga đánh Ukraina, tức là bạn đang gián tiếp ủng hộ những gì Trung Quốc đã và đang làm với Tổ quốc mình.
Bạn có thể theo cộng sản hay cộng hòa. Bạn có thể ngưỡng mộ Trump, Biden, hay từng thích Putin. Đó là cảm tình cá nhân, là xu hướng chính trị của riêng mỗi người.
Nhưng có một điều phải rõ ràng: ủng hộ Putin không phải là ủng hộ nước Nga. Trái lại, đó là sự phản bội đối với tình yêu nước Nga chân chính – thứ tình yêu mà biết bao trí thức, nghệ sĩ, thanh niên Nga đang thể hiện khi xuống đường phản đối chiến tranh, khi rời bỏ đất nước để không cầm súng giết người vô tội.
Và với người Việt Nam, đứng về phía Putin còn là một sự phản bội lớn hơn: phản bội chính nghĩa dân tộc Việt Nam. Một dân tộc đã bao đời đứng lên chống ngoại xâm, bảo vệ từng tấc đất, tấc biển của cha ông, thì không thể nào biện minh cho hành vi xâm lược của bất kỳ kẻ nào.
Tình yêu đất nước không cho phép chúng ta đứng về phía kẻ xâm lược.
Im lặng hay đồng tình với Putin cũng đồng nghĩa với việc chấp nhận những gì Trung Quốc đã và đang làm với Tổ quốc mình.
Trân trọng giới thiệu cùng phây hữu Topic này. Mong nhận được nhiều phản hồi tích cực...