(Vài tâm sự với những người quản lí VHNT Hà Nội)

Nhà văn, họa sĩ Trần Nhương

Giữa tháng 5 năm 2025 này tôi viết mấy dòng mà tự hỏi đến bao giờ Đất nước mới cởi mở và trưởng thành. Năm 1987, TBT Nguyễn Văn Linh đã gặp VNS nói lên sự “Cởi trói” cho nghệ sĩ để tự do sáng tạo…

Đến hôm nay đã qua gần 40 năm mà sao vẫn như ngày chưa “cởi trói”

Tôi xin dẫn ra vài việc:

1- Việc Nhà thơ, nhà điêu khắc Phạm Xuân Trường từ Hải Phòng mang 184 chân dung VNS và các nhà khoa học nổi tiếng mở triển lãm tại Viện bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.tháng 12 năm 2023.

Sở Văn hóa và Du lịch Hà Nôi cấp phép chỉ cho treo 154 bức, còn 30 bức là “tranh treo”. Trong đó có người được Giải thưởng Hồ Chí Minh (Trần Đức Thảo), Giải thưởng Nhà nước (Hoàng Cầm, Trần Dần, Lê Đạt, Phùng Quán, Nguyễn Duy, Hoàng Quốc Hải); có những người nổi tiếng như Phan Khôi (đã được tỉnh Quảng Nam đặt tên đường tại tỉnh lị Tam Kỳ), Trương Tửu (Hội Nhà văn Việt Nam vừa kỷ niệm 110 năm sinh), Dương Tường, Nguyên Ngọc, Vũ Thư Hiên, Hoàng Hưng, Ý Nhi, Tạ Duy Anh, Nguyễn Quang Lập… Nhìn vào đây thì thấy Nhà nước đã thua Hà Nội, Hà Nội đã thua một Sở của mình. Nhà nước thì phong tặng Danh hiệu cao quý mà Hà Nội thù lâu nhớ dai. Những nhân vật ấy đều là người yêu nước và đóng góp rất nhiều cho phát triển của Đất nước. Hay Hà Nội thiếu hiểu biết ?

2- Nhà thơ Nguyễn Duy một CCB đã từng sống chết ở thành cổ Quảng Trị trong chiến tranh chống Mỹ.Ông đã được trao Giải thưởng Nhà nước về VHHNT năm 2007. Thơ ông trong bài Tre xanh, đã được TBT Nguyễn Phú Trọng trích dẫn nhiều lần trong các bài viết khi tiếp khách quốc tế.

Nhân 50 năm Ngày thống nhất ông đã một mình mang thơ yêu nước đi xuyên Việt với cái tên TÌM THÂN NHÂN. Chương trình mang tên bài thơ đầu tiên ông viết sau ngày Bắc Nam xum họp cũng là tiếng nói lương tri của trăm triệu con dân nước Việt đang đi tìm thân nhân ở khắp bốn phương trời. Một chương trình thơ cho khát vọng hòa hợp dân tộc, bao dung để Tổ quốc trên hết.

Ông dự định sẽ trình diễn thơ tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Ông và bạn bè đã làm đủ thủ tục kể cả kinh phí thuê nhà hát, Thứ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã đồng ý. Phó Giám độc Nhà hát cũng đồng ý. Thế rồi có một thế lực siêu nhân nào đó không cho nhà thơ Nguyễn Duy trình diễn thơ tại Nhà hát lớn.

Bạn bè và ông lựa chọn phương án khác là tổ chức tại CLB Thăng Long nơi các cán bộ lão thành của Hà Nội. Rất đông các bác đã đến dự, nhiều nhà văn, học giả nổi tiếng đã đến nghe Nguyễn Duy đọc thơ. Buổi thứ 2 sẽ diễn ra tại Trường Đại học Xã hội Nhân văn. Chắc các nhà giáo và sinh viên sẽ thích thú với những bài thơ yêu nước của Nguyễn Du.

Sao lại có chuyện ngăn cản cho những hoạt động VHNT hợp pháp thế nhỉ ? Ngay cả bài thơ ĐÁNH THỨC TIỀM LỰC người ta bảo nhạy cảm thì đích thân Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã nghe trưc tiếp.Đề thi môn Ngữ Văn THPT Quốc gia năm 2018 có trích một đoạn trong bài: ĐÁNH THỨC TIỀM LỰC của Nguyễn Duy Tất cả những bài thơ của Nguyễn Duy đều đã xuất bản chính danh tại các NXB nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Nhà nước trên cao thấu hiểu vẫn trao giải thưởng, vẫn cho xuất bản, công bố còn cơ quan chức năng quản lí văn hóa thì vênh với Nhà nước. Nhà nước là cái đinh gì với họ…

Cứ nói rất hay nào là hòa hợp nào là tự do sáng tạo, nào là cất cánh, nào là tiến vào…Nhưng qua ứng sử với VHNT thì tôi thật lòng chưa tin

HÃY BƯỚC VÀO KỈ NGUYÊN MỚI VỚI MỘT TRÍ TUỆ TRƯỞNG THÀNH !