Người ít học từ nông thôn cho tới thị thành, do nhiều nguyên nhân khác nhau; song đều giống nhau mỗi khi cần đến việc chi tiêu mua sắm hay quyết định một công việc gì đấy mà liên quan đến kinh tế, quyền lợi của những người thân hay công việc mà mình đảm nhận… Đều có câu cửa miệng “để tính toán cái đã”. Rồi đến các tổ đổi công hợp tác, tổ sản xuất lao động… Cho đến Chính phủ Trung ương đều chú trọng đến tính toán mọi nhẽ mọi ngành mọi vấn đề liên quan đến sự toàn vẹn lãnh thổ, hạnh phúc bình yên của Đất nước. Như vậy, môn toán quả thật vô cùng quan trọng đối với cuộc sống con người. Sự quan trọng này không phải đến bây giờ chúng ta mới biết mà ông cha ta đã có ý thức từ ngàn xưa, trong lịch sử đã vinh danh nhiều tiến sĩ toán học(chữ của bây giờ). Khi thế giới loài người tiến bộ, đổi mới trong mọi lĩnh vực công nghệ và sự giao lưu quốc tế thoáng mà ta có những con số thống kê về những con người xuất chúng. Trong lĩnh vực toán học có giải Fields (một giải thưởng có uy tín như giải Nobel), kể từ năm thành lập đến nay vừa tròn 74 năm ( 1936 - 2010 ) đã trao 43 huân chương Fields: Nước Mỹ có 13 người, nước Pháp có 11 người, nước Nga + Liên Xô có 9 người, nước Anh có 6 người, nước Nhật có 3 người, nước Bỉ có 2 người và 9 nước, mỗi nước được 1 người. trong đó có Việt Nam (một nước nghèo duy nhất) là Nhà toán học Ngô Bảo Châu. Để giải thích thỏa đáng cho sự kiện anh Bảo Châu được giải thưởng có lẽ chính Giáo sư Tiến sĩ Ngô Bảo Châu cũng khó tìm ra đáp số chính xác, nên ta cũng không nên “thày bói” xem voi… Mà chỉ nên quan tâm đến những nhà toán học đạt được giải Fields trước Nhà toán học Ngô Bảo Châu đều tập hợp ở các nước có nền kinh tế phát triển hàng đầu thế giới. Nhà toán học Ngô Bảo Châu mang hai Quốc tịch Việt Nam và Pháp. Vinh dự cho Tổ quốc Việt Nam đã có Ngô Bảo Châu đạt huân chương Fields, còn hiện trạng thì nền kinh tế nước ta sau 35 năm sau chiến tranh thu nhập bình quân đầu người vào khoảng 1000 đô la/ năm. Nếu đem so sánh với những nước cũng có chiến tranh tàn phá như nước ta trên thế giới thì có những nước 30 năm sau chiến tranh họ đã có thu nhập bình quân đầu người gấp mười lần nước ta. Còn mặt bằng bản đồ toán học trên thế giới, nước ta xếp ở thứ 60, trong khi đó nước ta có số dân đông đứng thứ 13 trên thế giới và thuộc vào những nước nghèo. Rất may là sự kiện anh Bảo Châu nhận được huân chương cao quý quốc tế về toán học. Với sự kiện có tiếng vang trọng lượng này, các nhà toán học, các nhà kinh tế, chính trị trong nước đã nhận ra mình trong đời sống xã hội… Và hi vọng nền giáo dục ở nước ta sẽ có một cách nhìn tiệm cận hơn với sự thật. Bởi những người giỏi nổi tiếng như Phạm Tuân, Đặng Thái Sơn, Ngô Bảo Châu, … Đều thành tài ở nước ngoài có nền kinh tế phát triển đỡ đầu đào tạo nâng cao. Ngược lại thời gian hình thành nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa mà Ban lãnh đạo guồng máy đất nước đều có yếu tố cơ bản về học vấn là do tu nghiệp ngoài biên giới nước ta đảm nhận vai trò yếu nhân. Và, có ai đó đang che đậy sự ngu dốt của bản thân bằng học giả, bằng giả cùng các tước vị không xứng đáng với tầm học vấn, vị trí lãnh đạo thì dân xin tự giác dần dần rút lui có trật tự để xã hội nước ta minh bạch, trong sáng có bước nhảy vọt trong nền kinh tế, gắn kết vào thế giới văn minh! Tất cả đều nằm trong lĩnh vực tính toán khoa học!
Hà Nội, ngày 20 tháng 8 năm 2010
Nguyễn Đăng Minh