Hôm đến Đại hội Hội VHNT các dân tộc thiểu số Việt Nam, một trong những người đầu tiên mình nhớ đến là bác Trần Nhương, một Nhà báo, Nhà thơ, Họa sĩ…
Tuy nhiên, Trần Nhương Chấm Com mới là cái danh xưng nổi tiếng của bác. Có lần đi tàu tình cờ mình thấy hai hành khách lạ hoắc nói chuyện với nhau. Trong một ngữ cảnh nào đó, một ông thốt ra câu: “thì vưỡn”. Ông kia cười hề hề và nói, câu này của Trần Nhương. Hóa ra, Trần Nhương nổi tiếng tự bao giờ, đi đến đâu, nghe đến tên Trần Nhương, có vẻ không mấy ai là không biết.
Ở Đại hội, trong số gần 600 đại biểu mà đi tìm một ông già Trần Nhương gần 80 tuổi, nhỏ thó cũng không phải dễ. Các đoàn đại biểu thì ở rải rác từ Khách sạn La Thành sang Nhà khách Bộ Quốc phòng, nhưng khi vào Hội trường thì sóng điện thoại lại chập chờn, tậm tịt như thể ở vùng xa xôi hẻo lánh, chứ không phải giữa Thủ đô…
Trong giờ giải lao, bỗng Công Thế đoàn Lào Cai chạy từ tiền sảnh vào bảo, bác Trần Nhương đang đi tìm anh đấy, rồi dắt tay mình ra… Gặp nhau, bác Trần Nhương chỉ mặt, biết thế nào mày cũng về Đại hội, tao tìm mãi mà chả thấy mặt mũi đâu, phải nhờ thằng này đi tìm hộ... Thế là tay bắt mặt mừng, hai anh em ngồi xuống cái ghế ở góc tiền sảnh hội trường hàn huyên những chuyện vô tiền khoáng hậu…
Mình quen biết bác Trần Nhương mấy chục năm rồi, nhưng ấn tượng nhất vẫn là trang trannhuong.com. Đó là trang web rất phong phú và có phần độc đáo. Trannhuong.com thường xuyên cập nhật mọi mặt đời sống xã hội, bằng nhiều hình thức hấp dẫn, đặc biệt là biếm họa, với những ý tưởng phê bình thói hư tật xấu tuy hài hước, nhẹ nhàng nhưng sâu sắc. Đáng chú ý là những vấn đề liên quan đến đời sống văn nghệ. Bài vở của anh em bạn bè văn nghệ sĩ các nơi gửi về, bác đưa vào mục “Bạn bè góp cổ phần”. Mình cũng có vài lần được “góp cổ phần” và khi bài được đăng ở đó, tuy không có nhuận bút vẫn cảm thấy hãnh diện vì có nhiều người đọc.
Bác Trần Nhương còn tự đề ra một Giải thưởng Văn nghệ Trần Nhương Chấm Com, một việc làm độc nhất vô nhị. Cách đây vài năm Trannhuong.com có trao Giải thưởng cho hai tác phẩm văn học, trong đó có bộ Tiểu thuyết Bão Táp Triều Trần của nhà văn Hoàng Minh Tường, một nhà tiểu thuyết lịch sử nổi tiếng, có lẽ số Một hiện nay.
Còn nhớ, hôm trao giải, Trần Nhương trịnh trọng đọc diễn văn khai mạc. Quan khách tới dự có nhiều gương mặt Văn nghệ sĩ nổi tiếng, các nhà Lý luận Phê bình Văn học Nghệ thuật... Tinh thần của bài Diễn văn trao giải (nói vo), mình còn nhớ đại ý: Giải thưởng Văn học Trần Nhương Chấm Com hoàn toàn khác với Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật. Cái khác thứ nhất là không xuân thu nhị kỳ 5 năm một lần, mà cứ bao giờ có thì trao. Thứ hai là, không có một Hội đồng thẩm định nào cả, người thẩm định là CÔNG CHÚNG. Một tác phẩm được nhiều người quan tâm đón đọc và ngợi ca thì sẽ được trao giải. Thứ ba là Giải thưởng không hề có phong bì, chỉ có 01 VND tượng trưng, đúc bằng kim loại… Đại thể như thế.
Có thể nói, dưới con mắt của những bạn bè yêu quý Trần Nhương đều có chung một cảm nhận: Ông rất hài hước, nhiều khi cứ tưởng ông già bông phèng, nhưng bên trong cái bông phèng đó lại sâu sắc, thấm đẫm tính nhân văn, bên trong cái vỏ hài hước ít nhiều chứa đựng những bi kịch cuộc sống của nhân dân… Vì thế Trần Nhương tự nhận một biệt danh là Trần Ham Vui. Có người bảo những câu “thì vưỡn”, “vui là chính”… có vẻ như là “bản quyền” của Trần Nhương
…