Kết thúc bài phát biểu đầu tiên trên cương vị Tổng Bí thư (diễn văn bế mạc Đại hội XI), ông Nguyễn Phú Trọng bất ngờ hô khẩu ngữ: “Vinh quang đời đời thuộc về dân tộc Việt Nam văn hiến, anh hùng!”.
Sự thay đổi ở vào giây phút thiêng liêng nhất trong cuộc đời của một nhà chính trị không thể không có chủ ý. Có điều chủ ý ấy không chỉ là nguyện vọng của riêng ông, mà còn là của toàn thể đại biểu dự Đại hội khi giơ thẻ Đảng biểu quyết nguyện “trung thành với lợi ích... của cả dân tộc”, “nguyện đem hết sức mình, toàn tâm toàn ý phụng sự Tổ quốc và dân tộc”.
Nhưng có lẽ nhiều người vẫn chưa quen với các khẩu ngữ đặt dân tộc lên trước. Bởi lâu nay có một thói quen ăn sâu đến mức mà hai năm trước nguyên Trưởng ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương, ông Hữu Thọ, phải viết riêng một bài trên báo Nhân Dân về đề tài này. Lý do khiến nhà báo Hữu Thọ phải nói lại không chỉ vì việc này (nhiều khẩu hiệu đưa Đảng lên trước) là trái với thông báo của Bộ Chính trị, mà còn vì khẩu hiệu treo tại báo Nhân Dân ba, bốn năm nay đã mẫu mực thực hiện nội dung: “Mừng xuân, mừng đất nước, mừng Đảng”. Đó cũng là nội dung khẩu hiệu tết do Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương hướng dẫn năm 2000, khi đó ông Hữu Thọ là trưởng ban.
Theo ông Hữu Thọ, những ngày đầu năm mới thường sát với ngày thành lập Đảng nên có khẩu hiệu mừng Đảng cũng là lẽ đương nhiên. Nhưng do thiếu hướng dẫn hoặc tự phát, sau đó thành nếp quen, một khẩu hiệu bao trùm trong ngày tết các năm là: “Mừng Đảng, mừng xuân, mừng đất nước đổi mới”. Theo ông Hữu Thọ, đã thành thói quen thì rất khó sửa và có thể có vấn đề tế nhị vì nói trái đi dễ bị hiểu lầm. Vì thế thông báo của Bộ Chính trị về những ngày lễ lớn trong năm 2000 đã có sự sửa đổi: Đặt đất trời, tự nhiên lên trước, rồi đến đất nước dân tộc, rồi mới đến Đảng. Khẩu hiệu ấy hợp lý, hợp tình nên không ai phản ứng cả.
Nhưng rồi nhiều nơi vẫn chưa thực hiện, mà theo ông Thọ lý do chỉ vì thói quen. Điều đó đã thôi thúc ông viết, cốt để mọi người hiểu rằng đặt Đảng lên trước là trái với tinh thần khiêm tốn của Đảng, trái với tư tưởng Hồ Chí Minh.
Còn nhớ 62 năm trước, ngày 21-1-1946, trên báo Cứu Quốc, Bác Hồ đã khẳng định: “Vì hoàn cảnh và trách nhiệm, tôi phải đứng ra ngoài mọi đảng phái... Nếu cần có đảng phái thì sẽ là đảng dân tộc Việt Nam. Đảng đó chỉ có một mục đích là làm cho dân tộc ta hoàn toàn độc lập”.
Đặt dân tộc lên trước, tân Tổng Bí thư như đã gương mẫu học tập và làm theo Bác Hồ.