Nhật Bản giữa Ukraine, Nga và trật tự toàn cầu: Lời cảnh báo từ bà Sanae Takaichi, người sẽ là Tân Thủ tướng

Bà Sanae Takaichi vừa đưa ra những nhận định đầy thẳng thắn về chiến tranh Ukraine, khiến cả thế giới phải dừng lại suy nghĩ về tác động toàn cầu của xung đột này. Bà nhấn mạnh:

“Các cuộc đàm phán ngừng bắn do Mỹ và Nga dẫn đầu vẫn còn gây quan ngại sâu sắc. Nếu thế giới chấp nhận thay đổi biên giới bằng vũ lực, trật tự toàn cầu sẽ sụp đổ.”

Nhận định này cho thấy Tokyo xem chiến tranh Ukraine không chỉ là cuộc xung đột ở châu Âu, mà còn là một phép thử cho trật tự quốc tế hậu Thế chiến II. Mối nguy mà Nga gây ra, theo bà, vượt xa biên giới Ukraine:

“Không có các đảm bảo về an ninh cho Ukraine, bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn nào cũng chỉ đem lại thời gian cho Nga tái xây dựng lực lượng và chuẩn bị cho một cuộc xâm lược khác.”

Bà cũng nhắc lại những cam kết bị phá vỡ với Ukraine sau khi Liên Xô sụp đổ:

“Sau khi Liên Xô tan rã, Ukraine là cường quốc hạt nhân lớn thứ ba thế giới. Theo Bản ghi nhớ Budapest, họ đồng ý từ bỏ vũ khí hạt nhân để đổi lấy đảm bảo an ninh từ Nga, Mỹ và Anh. Nga đã phản bội lời hứa đó.”

Nhưng nguy cơ không chỉ đến từ Moscow. Tokyo đang theo dõi sự liên kết quân sự giữa Nga và Triều Tiên, cũng như các hoạt động chung của Nga và Trung Quốc quanh Nhật Bản. Bà nhấn mạnh:

“Nhật Bản đang đối diện thực tế địa chính trị vô cùng khắc nghiệt, bị bao quanh ba phía bởi các cường quốc độc tài hạt nhân — Nga, Triều Tiên và Trung Quốc.”

Điều này khiến Tokyo nhận ra rằng, ngay cả những giải pháp ngoại giao cũng có giới hạn, nếu thiếu sức mạnh quân sự:

“Tùy thuộc vào các điều kiện của thỏa thuận ngừng bắn, rủi ro an ninh của Nhật Bản có thể còn tăng thêm. Chúng ta phải vượt qua sự phụ thuộc quá mức vào người khác và liên tục tăng cường năng lực phòng vệ của chính mình.”

Bà cũng cảnh báo về tính bất ổn của NATO, đồng thời nhấn mạnh rằng:

“NATO cũng đang bộc lộ những dấu hiệu bất ổn, làm nổi bật nhận thức ngày càng rõ rằng ngoại giao mà không có sức mạnh quân sự là yếu đuối.”

Xuyên suốt các phát biểu, bà Sanae Takaichi cho thấy một lập trường nguyên tắc, cảnh giác và tự cường. Nguyên tắc ở chỗ không chấp nhận thay đổi biên giới bằng vũ lực; cảnh giác khi nhận diện mối liên minh độc tài Nga–Trung–Triều; tự cường khi kêu gọi Nhật Bản phải chủ động tăng cường năng lực quốc phòng.

Bà nhấn mạnh rằng Tokyo cần tăng cường năng lực phòng vệ tự chủ trước ba cường quốc hạt nhân xung quanh (Nga, Triều Tiên, Trung Quốc). Bà cảnh báo rằng dựa quá nhiều vào đồng minh hay ngoại giao đơn thuần là không đủ, đồng thời đề xuất tái vũ trang, hiện đại hóa quân đội và tăng cường tự răn đe. Quan điểm của bà phản ánh sự chuyển hướng chiến lược rõ ràng, nhằm bảo vệ an ninh quốc gia trong bối cảnh xung đột Ukraine và căng thẳng khu vực gia tăng.

Trong bối cảnh thế giới nhiều bất ổn, nhận định của bà không chỉ là quan điểm chính trị, mà còn là lời cảnh báo về một trật tự toàn cầu đang bị thử thách, nơi an ninh của một nước không thể chỉ dựa vào lời hứa hay sức mạnh của đồng minh. Ukraine, với tất cả những gì đang chịu đựng, và Nhật Bản, với vị trí chiến lược của mình, đều trở thành tấm gương cho các quốc gia dân chủ trong việc bảo vệ chủ quyền và an ninh trong một thế giới đầy rủi ro.