UBND huyện Mường Khương, Lào Cai dự kiến sẽ thực hiên một phiên tòa lưu lưu động xét xử Đỗ Văn Nam- nhân viên bảo vệ Trường Tiểu học bán trú La Pán Tẩn can tội dâm ô với trẻ em đang gây bàn cãi về hình thức xét xử này.
Các chuyên gia pháp luật, nhận xét, việc xét xử lưu động thời gian qua có xư hướng gia tăng ở một số địa phương. Theo đó, một số tòa án đia phương đã thực hiện “chỉ đạo” của cấp ủy, chính quyền khi yêu cầu xét xử lưu động tại địa bàn xảy ra vụ án nhằm mục đích giáo dục pháp luật và răn đe các hành vi phạm tội. Thực hiện chỉ đạo này, các tòa án đành “vượt rào” để “chiều ý” lãnh đạo dù pháp luật hiện hành không quy định. Việc xét xử lưu động này đôi khi thuần túy là ý kiến”chỉ đạo” mà không phân biệt án dân sự, kinh tế, lao động, hành chính, án hinh sự liên quan đễn vị thành niên, trẻ em. Vụ tội phạm ở Trương tiểu học bán trú La Pán Tẩn có nên xử lưu động hay không đã được bàn luận sôi nổi, Chánh Tòa Hình sự TAND Tối cao Đinh Văn Quế cho biết, Bộ Luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự và Pháp lệnh Thủ tục giải quyết các vụ án hành chính hiện đều không quy định về việc xét xử lưu động hay phiên tòa lưu động. Các văn bản về tố tụng hình sự, tố tụng dân sự trước khi có hai bộ luật này cũng không thấy có quy định chính thức nào về xét xử lưu dộng. Tuy nhiên, theo Chánh tòa Đinh Văn Quế, căn cứ vào các báo cáo tổng kết công tác xét xử của ngành Tòa án, việc tổ chức phiên tòa lưu động, nhất là phiên tòa hình sự, đã trở thành một việc tất nhiên không ai bàn cãi, thậm chí còn là tiêu chí thi đua của ngành tòa án.
Mới đây, để có được phiên xử lưu động đối tượng Nguyễn Hải Dương và đồng phạm gây ra thảm sát 6 người nhà doanh nhân ở Bình Phước, địa phương đã phải huy động cảnh sát đảm bảo an ninh, công binh rà bom mìn tại khu đất rộng 4 ha phục vụ cho trên 4.000 người dự khán. Hôm mở phiên tòa, công an tỉnh đã huy động 300 cán bộ chiến sĩ cảnh sát cùng chó nghiệp vụ thuộc nhiều lực lượng tham gia giũ gin trật tự cho phiên tòa hia thành nhiều chốt canh gác. Không có thông tin chi tiwwst nhưng ai cung biết việc này khá tốn kém sức người, tiền của chi ra cho vụ xét xử lưu động chưa có tiền lệ ở Binh Phước.
Trước đó, trong phiên xử lưu động Đặng Văn Hùng, hung thủ gây thảm án giết 4 người ở Yên Bái, hàng ngàn người đã đổ về Trung tâm văn hóa huyện Văn Yên (Yên Bái)xem phiên xét xử. Lực lượng công an tính, tỉnh , huyên phải gông mình phục vụ phiến tòa.
Một cựu thẩm phán có tham gia xét xử lưu động nhận xét răng việc mở phiên tòa lưu động tạo rất nhiều áp lực cho cả bị cáo lẫn HĐXX, VKS và lực lượng công an bảo vệ. Riêng với bị cáo, ngoài việc phải nhận bản án theo luật pháp, họ còn phải chịu bản án của dư luận. Việc đưa ra xử lưu động ảnh hưởng lâu dài đến bản thân bị cáo, cha mẹ, đời con, đời cháu... có khi là cả dòng họ.
Liên hệ với ý định tổ chức phiên tòa lưu động xét xử Đỗ Văn Nam ở trương tiêu hoc La Pán Tẩn huyện Mường Khương, nhiều chuyên gia khuyến cáo rất không nên bởi lợi bất cập hại. Tội phạm chỉ có một kẻ biến thái mất nhân tính nhưng bị hại là 23 học sinh gái nhỏ tuổi. Biết bao nhiêu hệ lụy cho các nạn nhân này khi tung tích, tên tuổi các cháu bị xâm hại này lộ ra trước dân bản. Ai dám bảo đảm cho các cháu an toàn trong tương lai? Được biết, UBND tỉnh Lào Cai cho biết se lắng nghe ý kiến của người dân, các chuyên gia và báo chí để xử lý việc này theo hướng không tổ chức phiên tòa lưu động. Thiết nghĩ, nếu cần thiết TANDTC nên có chỉ đạo về việc này theo hướng không nên xử lưn động!
Bảo Dân