Tại phần trả lời báo giới sau bài phát biểu tại Đối thoại chính sách ở Hội châu Á ngày 28.9, giờ địa phương, nhân dịp dự Hội nghị thượng đỉnh LHQ, khi được hỏi về phản ứng đối với tuyên bố của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình rằng Trường Sa “thuộc về Trung Quốc từ thời xa xưa”, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã khẳng định: “Khi ông Tập Cận Bình khẳng định Nam Sa (tên Trung Quốc gọi Trường Sa - NV) từ lâu là của Trung Quốc, chúng tôi cũng nói lại rằng đối với chúng tôi, lập trường trước sau như một không thay đổi. Chúng tôi gọi đó là Trường Sa và Hoàng Sa, trước sau như một thuộc về VN. Chúng tôi có đầy đủ bằng chứng về lịch sử và thực tiễn pháp lý để xác định chủ quyền của VN”.
Tại cuộc trả lời phỏng vấn Hãng AP (Mỹ) trong cùng ngày, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cũng khẳng định hành động xây đảo của Trung Quốc ở Biển Đông là vi phạm luật pháp quốc tế và ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh và an toàn hàng hải. “Biển Đông thực sự là một điểm nóng của khu vực và thế giới vào thời điểm này và trong năm qua, Trung Quốc đã thực hiện việc bồi đắp và cải tạo quy mô lớn ở các bãi đá ngầm, biến chúng thành các đảo rất lớn”, Hãng AP dẫn lời Chủ tịch nước.
“Chúng tôi tin rằng các hành động của Trung Quốc đã vi phạm luật pháp quốc tế”, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nói tiếp và cho biết thêm rằng Trung Quốc cũng đã vi phạm Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông đạt được với các thành viên ASEAN năm 2002. Theo AP, Chủ tịch nước khẳng định lo ngại của VN và các nước ASEAN là “rõ ràng và dễ hiểu vì các hành vi của Trung Quốc ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh và an toàn hàng hải ở Biển Đông”.
Đề nghị Mỹ nỗ lực thúc đẩy TPP
Cũng trong ngày 28.9, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã tiếp Đại diện thương mại Mỹ Michael Froman. Tại buổi tiếp, Chủ tịch nước đề nghị phía Mỹ tích cực đáp ứng các đề nghị của VN về mở cửa thị trường, tạo điều kiện thuận lợi cho hàng nhập khẩu vào Mỹ của VN, trong đó có việc hạn chế các rào cản thương mại đối với hàng hóa nhập khẩu từ VN.
Chủ tịch nước cũng đề nghị phía Mỹ hợp tác chân thành trên tinh thần Tuyên bố về Tầm nhìn chung giữa VN và Mỹ để có thể thực hiện tốt các cam kết và nghĩa vụ trong TPP phù hợp với luật pháp quốc tế và pháp luật VN, công nhận quy chế kinh tế thị trường của VN.
Chủ tịch nước cũng đề nghị việc hạn chế các vụ kiện phá giá, chống trợ cấp đối với cá tra, basa và tôm của VN, cũng như không triển khai Chương trình giám sát cá da trơn mới của Bộ Nông nghiệp Mỹ theo luật Nông nghiệp 2014. Theo Chủ tịch nước, những hoạt động trên được thực hiện sẽ tiếp tục thúc đẩy quan hệ thương mại song phương và cùng nỗ lực hiện thực hóa mục tiêu có thể ký Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) trước cuối năm nay.
Chia sẻ những đánh giá về triển vọng đàm phán TPP, ông Froman cho rằng đàm phán song phương VN - Mỹ trong khuôn khổ TPP vẫn duy trì được động lực và tiến triển tốt. Hai bên cần nỗ lực quyết tâm giải quyết một số vấn đề còn khác biệt, góp phần vào mục tiêu chung sớm đạt được TPP.
Chủ tịch nước thăm chính thức Cuba
Đúng 22 giờ ngày 28.9 (giờ Cuba, tức 9 giờ ngày 29.9, giờ VN) chuyên cơ đưa Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao VN đã hạ cánh xuống sân bay quốc tế Jose Marti Habana bắt đầu chuyến thăm chính thức Cộng hòa Cuba từ 28 - 30.9.
Đây là chuyến thăm theo lời mời của Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng Cuba Raul Castro trong bối cảnh hai nước kỷ niệm 55 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao 2.12.1960 - 2.12.2015. Theo chương trình dự kiến, trong thời gian ở Cuba, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang sẽ có cuộc hội đàm với Chủ tịch Raul Castro, hội kiến Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo, chứng kiến lễ ký kết một số văn kiện hợp tác giữa các bộ ngành, doanh nghiệp hai nước.
Chủ tịch nước cũng sẽ tham dự lễ khai mạc Diễn đàn doanh nghiệp VN - Cuba, thăm một số dự án hợp tác giữa VN - Cuba đang được triển khai, thăm và nói chuyện với cộng đồng người VN tại Cuba và bạn bè Cuba. Chủ tịch nước cũng sẽ tới đặt vòng hoa tại tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh, tượng đài anh hùng dân tộc Jose Marti, thăm Trường Bác Hồ, Trường tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, Trường tiểu học Võ Thị Thắng...
Trường Sơn
(từ La Habana, Cuba)