Theo tờ New York Times, trong một tháng đầu kể từ khi dịch bệnh do virus corona xuất hiện và lây lan, các quan chức Vũ Hán đã rất chủ quan, mạnh miệng tuyên bố rằng dịch bệnh đã được kiểm soát và có thể điều trị.
Chỉ hai ngày trước khi công bố chính thức về mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh, Vũ Hán còn tổ chức một bữa tiệc với sự tham dự của hơn 40.000 người để đăng ký.... kỷ lục thế giới. Vào ngày công bố dịch bệnh, họ còn phân phát miễn phí 200.000 vé tham dự các sự kiện giải trí tập trung đông người ở thành phố này. Vương Quảng Phát, Trưởng khoa Hô hấp và Hồi sức Cấp cứu, Bệnh viện Đại học Bắc Kinh, khi đó cũng khẳng định trên Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc vào ngày 10/1 rằng, tình trạng của các bệnh nhân ở Vũ Hán và tình trạng dịch bệnh đang lan rộng là có thể kiểm soát được.
Ông còn tuyên bố: "Phần lớn bệnh nhân được phân loại từ nhẹ đến trung bình".
Nhưng chính ông Vương Quảng Phát, 11 ngày sau, được chẩn đoán bị nhiễm bệnh do chủng virus corona mới sau chuyến làm việc tại Vũ Hán.
Khi một nhóm các nhà báo Hồng Công đến bệnh viện Vũ Hán, cảnh sát đã giữ họ trong mấy giờ, kiểm tra điện thoại và máy ảnh. Nhóm nhà báo này sau đó bị buộc phải xóa hình ảnh đã quay.
Cảnh sát Trung Quốc đã triệu tập 8 người đăng thông tin trên phương tiện truyền thông xã hội về virus này vì cho rằng họ đã làm lan truyền tin đồn trên mạng.
Chính những thông tin 'loạn xì ngầu' như vậy khiến người ta dần đánh mất niềm tin vào truyền thông chính thống khi dịch bệnh chính thức được xác nhận với tình trạng "nghiêm trọng".
17 năm trước, năm 2003, lúc dịch SARS bùng nổ, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng từng chỉ trích mạnh mẽ Trung Quốc cố che giấu mức độ nghiêm trọng của đại dịch.
Khi đó, ở Trung Quốc, việc chính quyền địa phương tìm cách che đậy hay làm đẹp các con số, không dám báo cáo con số thật; tiếp đó là việc trì hoãn các biện pháp điều trị dự phòng đã khiến dịch lan rộng.
Với dịch viêm phổi cấp hiện tại, bài học đó xem ra đang được lặp lại.
Hôm 3/1, Công an Vũ Hán đã phạt 8 người vì "loan tin sai lệch vô căn cứ trên internet". Công an cũng yêu cầu công dân ở Vũ Hán không truyền bá thông tin sai lệch.
Trong khi đó, đã có ít nhất là 27 trường hợp được chẩn đoán đã nhiễm bệnh.
Những người này bị cáo buộc bởi họ đã đăng trên Weibo (một nền tảng truyền thông xã hội giống như Facebook) và trên các ứng dụng nhắn tin khác rằng, SARS đã quay lại.
Bà Rose Luqiu, Phó Giáo sư báo chí, cũng là người từng đưa tin về SARS với tư cách là phóng viên Đài truyền hình Phoenix có trụ sở tại Hồng Công, nói: "Cách thức thông tin về chủng virus mới này với công chúng cũng tựa như với virus SARS 17 năm trước".
Ông Xu Triyuan, người từng chỉ trích gay gắt cách thức chính phủ Trung Quốc ứng phó với dịch SARS viết rằng, "Hệ thống truyền thông này đã góp phần phá hủy sự chính trực của con người, đánh mất đi uy tín của các tổ chức và khả năng của xã hội để nói về những vấn đề của mình. Những gì còn lại chỉ là sự kiêu ngạo, tình trạng thông tin lộn xộn và những cá nhân yếu đuối, bị cô lập trong sự giận dữ", theo tờ New York Times.
Giáo sư Alfred Hermida, Giám đốc chương trình báo chí tại Đại học British Columbia, Canada lý giải về hiện tượng tin giả trỗi dậy cùng với sự lan rộng của chủng virus corona mới.
"Khi người ta lo sợ mà lại thiếu thông tin, sẽ có tin đồn xuất hiện để lấp đầy khoảng trống đó", ông nói với CBC.