“Nhật ký Phổ Nghi” ra đời ghi lại một cách sinh động cuộc đời của vị “Hoàng đế cuối cùng” của Trung Quốc.
Nhân dịp sinh nhật lần thứ 103 của Ái Tân Giác La - Phổ Nghi, vị hoàng đế cuối cùng của Trung Quốc, một bộ “Nhật ký Phổ Nghi” ghi chép một cách sinh động dấu ấn cuộc đời và chuyển biến nhân sinh của Phổ Nghi, đã ra mắt bạn đọc Trung Quốc và quốc tế tại Tĩnh Viên, một nơi ở cũ của Phổ Nghi tại thành phố Thiên Tân, vào ngày 8 tháng 2 năm 2009.
“Nhật ký Phổ Nghi” do học giả Vương Khánh Tường, chuyên gia nghiên cứu Phổ Nghi, chuyên viên nghiên cứu Viện Khoa học Xã hội tỉnh Cát Lâm chỉnh lý, Nhà xuất bản Nhân dân Thiên Tân ấn hành.
Cuốn sách này tập trung lại những cuốn, những dòng nhật ký trong suốt cuộc đời Ái Tân Giác La - Phổ Nghi hiện còn bảo tồn được, bao gồm cả những dòng nhật ký của Phổ Nghi trong thời kỳ làm “Quan môn Hoàng đế” (Hoàng đế bị giam lỏng tại cung thành) trong Tử Cấm Thành Bắc Kinh, những cuốn nhật ký của Phổ Nghi trong thời kỳ làm “Ngụ Công” (ông già ở nhờ) tại Trương Viên và Tĩnh Viên, thành phố Thiên Tân, những cuốn nhật ký của Phổ Nghi trong thời kỳ cải tạo tại Sở Quản lý Tội phạm chiến tranh Phủ Thuận, v.v…
Trong đó, nội dung nhật ký viết trong thời gian từ năm 1959 đến năm 1967 cực kỳ phong phú, ghi chép một cách chân thực tình hình học tập, làm việc và sinh hoạt của Phổ Nghi với tư cách là một công dân của nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa, đặc biệt là sự quan tâm, giáo dục của các nhà lãnh đạo Mao Trạch Đông, Chu Ân Lai, v.v… đối với ông ta cùng những khối lượng lớn công việc cụ thể mà công dân Phổ Nghi đã làm được.
Theo giới thiệu của học giả Vương Khánh Tường, Phổ Nghi có thói quen viết nhật ký hàng ngày. Ngay từ khi mới 8 tuổi, Phổ Nghi đã bắt đầu ghi chép việc độc sách và sinh hoạt cung đình của ngay từng ngày một, bằng những văn tự ngắn gọn. Một thiên nhật ký cuối cùng viết vào 5 ngày trước khi ông ta từ trần, thiên nhật ký ấy cũng ngắn gọn, nhưng nét chữ xiêu vẹo nguệch ngoạc, đại bộ phận văn tự không tài nào phân biệt được. Ngoài những cuốn nhật ký viết trong thời kỳ làm Vua bù nhin ở Mãn Châu đã bị ông ta tự tay thiêu huỷ, còn những cuốn, những trang, những dòng nhật ký suốt đời của Phổ Nghi trong những thời kỳ lịch sử khác đều còn bảo tồn lại trên thế gian này.
“Thủ tướng Chu Ân Lai đã từng nói rằng ‘Chúng ta cải tạo tốt hoàng đế cuối cùng, đây là một kỳ tích trên thế giới’! Mà xuất bản “Nhật ký Phổ Nghi” chính là sự ghi chép chân thực về ‘Kỳ tích thế giới’ này.”
Học giả Vương Khánh Tường nói.