Năm 1980, thế giới tổ chức Cuộc thi thơ “Trẻ em nói với trẻ em”. Mỗi nước chọn 5 bài thơ của thiếu nhi gửi đi dự thi. Ở nước ta, báo Thiếu niên tiền phong đứng ra làm việc này. Hồi ấy, anh Lê Trân, Tổng biên tập, mời ba người tham gia Hội đồng chung khảo, gồm các nhà thơ Võ Quảng, Phạm Hổ và tôi.
Chúng tôi đã chọn được 5 bài để gửi dự thi và bài thơ Mèo con đi học của Phan Thị Vàng Anh đã được giải nhất. Bài thơ chỉ có 4 câu: “Hôm nay trời nắng chang chang/Mèo con đi học chẳng mang thứ gì/Chỉ mang một mẩu bút chì/ Và mang theo mẩu bánh mì con con”. Bài thơ thật giản dị, hồn nhiên, ngộ nghĩnh, vậy mà lại được tặng giải nhất thế giới, trong khi 4 bài kia có vẻ “cao cường” sâu sắc lắm nhưng rõ ràng không phải là “Trẻ em nói với trẻ em”.
Năm ấy, giữa lúc các bài thi đang gửi về tòa soạn tới tấp thì chúng tôi nhận được 2 bài thơ của một cháu gái từ Hải Phòng gửi lên tham dự. Hai bài thơ được chép tay rất nắn nót, có chữ ký và địa chỉ tác giả rõ ràng. Đặc biệt là có lá thư của nhà văn Nguyên Hồng, Chủ tịch Hội văn nghệ Hải Phòng lúc bấy giờ, gửi kèm theo. Trong thư, nhà văn Nguyên Hồng không giấu nổi niềm vui khi đọc 2 bài thơ này và sốt sắng gửi cho chúng tôi ngay. Ông có vẻ thích thú với 2 chữ “phát hiện” viết trong lá thư ấy. Hơn nữa, ông còn gửi cả tấm ảnh ông chụp cùng cháu gái đó. Hai ông cháu ngồi sát bên nhau, cười rất tươi. Đằng sau, tấm ảnh còn ghi dòng chữ: “Nhà văn Nguyên Hồng và cháu gái MẦM NON VĂN HỌC”.
Hôm ấy, nhà thơ Võ Quảng và nhà thơ Phạm Hổ đọc xong 2 bài thơ của cháu gái “mầm non” đều gật gù khen ngợi và đề nghị chọn đi dự thi.
Đến lượt tôi xem, thì… ôi thôi, cháu gái ấy đã chép nguyên xi 2 bài thơ của 2 nhà thơ Quang Huy, Thanh Hào đã đăng báo và in sách khá lâu rồi. Tôi dám khẳng định như vậy vì Quang Huy và Thanh Hào là hai ông bạn thân của tôi, hầu như tôi nhớ hết các bài thơ của họ.
Vậy mà cháu gái ấy đã làm một việc quá dại dột, muốn lừa cả người lớn và định lừa cả… thế giới!
Việc này tôi đã thưa lại với nhà văn Nguyên Hồng, dĩ nhiên không dám nói rằng “Ông là người cả tin”!
Định Hải (nhà thơ)
Nguồn: TTVH