LTG:
Thấy không khí chính trị mấy hôm nay có vẻ nghiêng về vụ diệt chủng, tôi tình cờ tìm thấy bài thơ in trên báo Nhân Dân cách đây gần 40 năm về chuyện này .Xin kính chuyển tới chư vị để nhắc lại một thời tôi rất thích lấy đề tài chính trị làm thơ. Có lẽ thế nên chỉ thiếu chút nữa, bác Nguyễn Khắc Viện thủa còn làm GĐ NXB Thế giới in tập thơ của tôi viết về những sự kiện đang hút dư luận hồi đó.Tập thơ có nhan đề hoành tráng ”nếu trái  đất này không có những loại bom”( bài này và một bài nữa từng được dịch ra hai thứ tiếng Anh và Pháp in trên báo. Hai bản tiếng tây này đều có trong tuyển thơ “hư ảo”của tôi )

               Hành hương tìm lại nụ cười
1
     Đoàn ngưòi thầm lặng
Rón rén dưới bụng đêm
Đêm đâu còn có thể gọi là đêm
Không tiếng học bài con trẻ
Lặng tiếng thì thầm đối lứa
Mất rồi, xa rồi
Chỉ còn trong tâm tưởng
Chỉ còn những mảnh đêm vỡ trong họng súng
Tiếng dép đúc trên đống gạch hoang
Đoàn hành hương dài thêm

    Quê hương đâu còn có thể là quê
Những sóc, những phum
Vui cùng ánh đèn
Ấm cùng hơi lửa
Nhịp nhàng theo bàn tay múa  
Vàng sắc theo màu áo sư
Thơm trong hoa, thành kính trong hương
Ngọt trong nước bầu thốt nốt
Chỉ còn ,chỉ còn mùi tanh máu vương
Chỉ còn ,chỉ còn khói nhà bị đốt

2.
    Cỏ lau ngập hè phố Nông Pênh
Tiếng cú rúc, tiếng quạ kêu trùm trên đường vắng
Nín lặng. Nín Lặng
Đâu còn chim hót gọi mùa xuân
Hỡi Ăng co Vát . Ăng co thom

3.
     Đoàn ngưòi hành hương dài lê thê
Thầm lặng trên đường
Đây, những nụ cười hoá đá
Trong chiều mờ sương buông
Những lá thư tình tơi tả
Những cuốn sách rách bươm
Nham nhở cháy gáy chữ vàng
Những cây viôlông sen tấu nhạc cung đình
Dây trầm lọc gió âm u
Những tượng phật vàng son lấm đất
Mắt gỗ xã vời ngóng khói trầm lư
Những bảng đen lênh khênh chân gỗ
Cô đơn đợi phấn, đợi trò
Những hàng ghế lạnh trong rạp kịch
Không chờ đợi nữa - ra đi
Những nhà máy tường loang vết đạn
Chọc lên trời cao ống khói đen xì
Và đây nữa những hàng thốt nốt
Ba mươi năm chắt chiu vị ngọt
Đêm nay cụt đầu khập khiễng hành hương
Và cuối cùng là búp bê, ngựa gỗ
Gập gềnh đi tìm hơi ấm trẻ con
Hỡi ăng co vát , Ăng co thom

4.
        Hỡi Ăng co văt , Ăng co thom
Cả xứ sở hành hương
Để tìm lại những ngày đã mất
Để thắp lại nụ cười đã mất
Với triệu triệu trái tim tím bầm căm úất
Biển Hồ sóng đã dâng
Bão ngàn ơi
                           gầm thét.

            Nguyễn Hiếu
 ( bản in báo Nhân dân 3/12/1978)